Wysoczyzna Elbląska od A do Z 2024: U jak użytki ekologiczne

U jak użytki ekologiczne

Jedną z form ochrony przyrody w Polsce są użytki ekologiczne. Zgodnie z definicją podaną w art. 42. Ustawie o ochronie przyrody, „Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej – naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania”.






Użytki ekologiczne (podobnie jak pomniki przyrody) są powoływane uchwalą Rady Gminy, na terenie której dany użytek się znajduje. Rada Gminy może także wprowadzić zakazy, które obowiązują na terenie użytku ekologicznego. Są to między innymi: zakaz niszczenia czy przekształcania tego obszaru, zmian w rzeźbie terenu lub stosunkach wodnych, zabijania zwierząt czy umieszczania tablic reklamowych. W wypadku, gdy użytek ekologiczny straci swoje walory przyrodnicze, dla których został powołany, Rada Gminy, swoją uchwałą znosi tę formę ochrony. Użytki są najczęściej tworzone na terenach należących do gminy lub będących w zarządzie Lasów Państwowych, ale mogą być także ustanawiane na terenach prywatnych, za zgodą właściciela. Taka sytuacja miała miejsce w gminie Pogrodzie: użytek ekologiczny „Ostoja” został powołany uchwałą Rady Miejskiej w Tolkmicku w 2006 roku na pisemny wniosek właścicieli tego terenu.

Użytki ekologiczne na terenie parku
Na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej znajduje się pięć użytków ekologicznych (Troyl, Bagienne Pola, Marszałkowe Bagna, Polder Jagodno I oraz Polder Jagodno II) a w jego otulinie – jeden (Bagno Edwarda). Sąsiadujące ze sobą użytki ekologiczne Bagienne Pola i Marszałkowe Bagna znajdują się w północnej części Parku, w pobliżu miejscowości Święty Kamień. Powstały na terenach podmokłych i swoim zasięgiem obejmują pas szuwarów, tereny bagienno-łąkowe, torfowiska przejściowe, zarośla, olsy i grady. Teren ten jest bardzo istotny bytowania dla wielu ptaków, w tym między innymi: trzciniaka, trzcinniczka, brzęczki, bączka, rokitniczki, potrzosa, wąsatki, derkacza, kszyka, czajki i krwawodzioba. Można tutaj zobaczyć i usłyszeć w zaroślach ptaków strefy ekotonowej (między szuwarami a terenami leśnymi), np. słowika szarego, dziwonię, podróżniczka i remiza. W okresie migracji ptaków można napotkać na terenie obu użytków bataliona, biegusy, sieweczki czy kulika wielkiego.

Kolejne dwa użytki – Polder Jagodno I oraz Polder Jagodno II również zostały ustanowione na terenach podmokłych. Zlokalizowane są w pobliżu drogi 503 w rejonie Rangór i Jagodna. W granicach Polderu Jagodno I znajduje się zarówno tereny zabagnione, jak i lasy: grądy, olsy i buczyny. Przez teren tego użytku prowadzi droga do czatowni na ścieżce edukacyjnej Ptasi Raj. Fragmenty tego użytku znajdują się także w granicach obszarów sieci Natura 2000: Zalew Wiślany (utworzonego zgodnie z tzw. Dyrektywą Ptasią) oraz Zalew i Wiślany i Mierzeja Wiślana (powołanego zgodnie z tzw. Dyrektywą Siedliskową). Polder Jagodno II znajduje się wzdłuż drogi 503, na południe od Polderu Jagodno I. Sąsiaduje z drogą od strony wschodniej (teren zalesiony wzdłuż porośniętych lasem wzniesień) i obejmuje swoim zasięgiem ols rosnący na terenach zabagnionych, stojących często pod wodą. Oba użytki są istotne dla wielu gatunków zwierząt, w tym płazów, gadów, i ptaków, które są związane z terenami podmokłym i środowiskiem wodnym. Można tutaj napotkać różne gatunki żab, zaskrońce, z ptaków: dziwionię, trzciniaka, trzcinniczka, wąsatkę, rokitniczkę, brzęczke i wiele innych. W okresie jesiennych i wiosennych migracji odpoczywa tutaj wiele gatunków ptaków. Bytuje tutaj bóbr. W grądach żyją dzięcioły, muchołówki, rudzik i inne gatunki ptaków.

Użytek Bagno Edwarda znajduje się już poza granicami Parku, ale w jego otulinie (na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazo Elbląg-Wschód), na terenach leśnych. Również został powołany w celu ochrony siedlisk bagiennych, w tym torfowisk przejściowych. Rośnie tutaj między innymi chroniona paproć: pióropusznik strusi.
Ostatni z użytków ekologicznych ustanowionych na terenie Parku – Jezioro Troyl – ma nieco innych charakter. Celem jego utworzenia była ochrona zbiornika wodnego leżącego na terenach leśnych, stanowiącego miejsce występowania wielu gatunków płazów, ptaków wraz z otaczającą go roślinnością wrzosowiskową (od wschodu). Od strony zachodniej, brzeg tego zbiornika otacza las: ols i buczyna, zwiększając atrakcyjność tego obszaru dla licznych gatunków ptaków, a także mniejszych i większych ssaków.

WYSOCZYZNA ELBLĄSKA OD A DO Z:

WYSOCZYZNA ELBLĄSKA OD A DO Z 2024:

Wysoczyznę Elbląską polecamy zwiedzać przy pomocy aplikacji Kraina Buka. To idealny przewodnik dla wszystkich aktywnych turystów, chcących poznać urokliwe miejsca i zakątki Wysoczyzny Elbląskiej. Aplikacja pokaże najciekawsze miejsca, zabytki, pomniki przyrody i inne okoliczne atrakcje do odkrycia w trakcie urlopu lub wolnego weekendu. Zeskanuj kod QR, by pobrać aplikację na swój telefon.