Z przewodnikiem za miasto. Na początek malownicze okolice Sztumu

Uczestnicy sobotniej wycieczki mieli okazję m.in. zwiedzić prywatne muzeum w Sztumie, śluzy pomiędzy Wisłą a Nogatem w Białej Górze oraz obejrzeć przepiękne eksponaty zgromadzone w Muzeum Tradycji Szlacheckiej w Waplewie Wielkim.

Temu ostatniemu warto poświęcić nieco miejsca na opowieść. Majątek Waplewo Wielkie do końca XVI wieku był częścią dóbr rycerskich. Następnie przeszedł w ręce polskich rodów szlacheckich: Niemojewskich, Zawadzkich, Chełstowskich, Bagniewskich i Sierakowskich. Od 1759 roku Waplewem władała zasłużona dla kultury polskiej na Powiślu rodzina Sierakowskich. Ostatnim właścicielem był Stanisław hrabia Ogończyk-Sierakowski, ożeniony z Heleną z książąt Lubomirskich. Od 1933 roku majątkiem, z wyłączeniem pałacu i parku, władał Zbigniew Donimirski herbu Brochwicz, syn Kazimierza Donimirskiego z Małych Ramz. Za czasów hr. Sierakowskich w majątku istniała biblioteka tworzona od XVIII w., zawierająca około 11 tys. tomów. Wnętrze dworu zdobiło około 400 obrazów takich malarzy jak: Tycjan, Peter Paul Rubens, Albrecht Dürer, Aleksander Orłowski, Franciszek Smuglewicz, Andrzej Stech oraz gdańskich artystów Meyerheimów.

W latach trzydziestych dobra dworu zostały rozparcelowane przez władze niemieckie, część zbiorów trafiła do Gdańska. Pod koniec wojny zbiory zostały rozproszone i w większości zaginęły. Ocalałe kilka procent znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz Bibliotece PAN w Gdańsku. Po wojnie majątek przeszedł w ręce PGR, przekształconego następnie w Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej. Pod koniec l. 70. XX wieku cały obiekt wpisano do rejestru zabytków. Od listopada 2006 roku obiekt jest w posiadaniu Muzeum Narodowego w Gdańsku, które stworzyło tam oprócz Muzeum Tradycji Szlacheckiej, Pomorski Ośrodek Kontaktów z Polonią.
W 2011 muzeum przejęło na własność również nieruchomości folwarczne. Poza pałacem, parkiem ze stawem oraz folwarkiem w skład zespołu wchodzi również wybudowany w latach 1933-1937 dom Zbigniewa Donimirskiego. W 2012-2015 zajmujący ponad 20 ha zespół pałacowy poddano rewaloryzacji, której koszt wyniósł ponad 8 mln zł. Muzeum ponownie otworzyło woje wierzeje dla zwiedzających w 2016 roku.
Kolejna wycieczka z cyklu "Z przewodnikiem PTTK za miasto" już w lutym.
Aleksandra Szymańska