Zdjęcia z Rychlik za sześć piw

2017-10-08 08:00:00(ost. akt: 2017-10-06 14:07:26)
Zdjęcia zdumiewają wysoką rozdzielczością i jakością wykonania

Zdjęcia zdumiewają wysoką rozdzielczością i jakością wykonania

Autor zdjęcia: nadesłane przez Lecha Słodownika

W Dzienniku Elbląskim z 23.3.2015 r. ukazał się artykuł Andrzeja Grabowskiego na temat pozyskanych w niecodziennej sytuacji, przez pasjonata historii Sławomira Staszczuka, 193 zdjęć pochodzących w większości z dawnych Prus Wschodnich. Wśród nich znalazło się kilka zdjęć Rychlik.

S. Staszczuk jest miłośnikiem historii i mieszka w Porajowie koło Bogatyni w tak zwanym Worku Żytawskim. Należy do Łużyckiej Grupy Poszukiwawczej. Trzy kilometry od Porajowa znajduje się trójstyk trzech państw: Polski, Niemiec i Czech. Z okazji rozszerzenia Unii Europejskiej w Porajowie 30 kwietnia i 1 maja 2004 r. spotkali się przywódcy Polski, Czech i Niemiec. S. Staszczuk relacjonuje:

- „Siedziałem sobie w barze w Zittau w Niemczech z kolegą Paulem Kohlerem popijając piwo i rozprawiając o historii, gdy przyczepił się do nas jakiś żul bełkoczący swoje mądrości. Twierdził, że pod dachówkami znalazł stare klisze. - Ten żul irytował nas strasznie, bo sądziliśmy, że chce się po prostu za darmo napić. Na szczęście uniósł się honorem i po 20 minutach od słownej utarczki przyniósł te klisze. Wtedy odbyła się już inna rozmowa i wnet za 6 piw klisze przeszły na naszą własność!”

Klisze zostały szybko zabezpieczone najnowszymi technikami i wywołano zdjęcia, z których część jest z 1942 r. i przedstawia moment powołania żołnierzy rezerwy do służby czynnej w Wehrmachcie w Düsseldorfie. Są więc pierwsze zajęcia z musztry, pobyt jednostki w garnizonie w Mairy we Francji i podróż żołnierzy samochodami m.in. przez Prusy Wschodnie. Prawdopodobnie jechali na front wschodni. Na jednym ze zdjęć widoczny jest drogowskaz z napisem „Bartenstein 21 km” (Bartoszyce). Z tego powodu S. Staszczuk przesłał uzyskane zdjęcia do terenowego oddziału „Gazety Olsztyńskiej” w Bartoszycach. Okazało się szybko, że to zdjęcie z drogowskazem było wykonane w Bisztynku (niem. Bischofstein). Miasteczko zostało uwiecznione na 5 innych zdjęciach, z charakterystycznymi miejscami i zabytkami. Dalsze zdjęcia dotyczyły Barcian w powiecie kętrzyńskim.

Znalazło się też 7 zdjęć z Rychlik, które w 1942 r. nazywały się Reichenbach. Zdjęcia zdumiewają wysoką rozdzielczością i jakością wykonania. Szkoda tylko, że zostały zrobione w jednym miejscu Rychlik i z udziałem tej samej grupy osób. Są to żołnierze Wehrmachtu, w tym 2 oficerów. Jeden z tych oficerów to lekarz wojskowy w stopniu porucznika. Po ubiorach oraz po fakcie, że drzewa są jeszcze pozbawione liści a cienie postaci niezbyt długie, można wnioskować iż zdjęcia zostały wykonane wczesną wiosną 1942 r. Prawdopodobnie też jeden z żołnierzy na tych zdjęciach był ich autorem. Być może pochodził z Rychlik lub miał tutaj rodzinę. Samochód na zdjęciach to francuski Citroen 7, co by wskazywało iż żołnierze ci służyli w jednostce, która jak wspomniano wyżej, przemieszczała się z Francji na front wschodni.

Na jednym ze zdjęć widać zabudowania gospodarcze, suszącą się na sznurku bieliznę, a w dali szczyt dachu masywnej obory, która była własnością rychlickiej parafii i została niedawno rozebrana. Widać też drewniany dom kryty strzechą. To stary Insthaus, dom robotnika rolnego w którym przed 1945 r. mieszkał Gustav Ewald z żoną Emmą oraz z córkami Urszulą, Brygidą oraz synem Gustawem. Być może to właśnie ten ostatni był powodem wykonania tych zdjęć. To ten żołnierz na grupowym zdjęciu, siedzący, w rękawiczkach, przytulający małego chłopca. Z posiadanych informacji wynika, że przeżył wojnę i po 1945 r. zamieszkał z matką w Hagen (Nadrenia – Północna Westfalia). Natomiast dom ten został prawdopodobnie zniszczony zaraz po wejściu Armii Czerwonej do Rychlik, gdyż nie utrwalił się w pamięci pierwszych polskich mieszkańców.

Do początku XXI w. widać było resztki fundamentów i masywne ciosy kamienne. Na zdjęciach widać też szyld (Schießstand Reichenbach – Strzelnica Rychliki) i bramę wejściową na teren strzelnicy broni małokalibrowej, która została zbudowana po 1933 r. u podnóża Wzgórza Kościelnego. Obecnie na jej terenie znajduje się Urząd Gminy z przyległościami. Jeszcze w połowie lat 60. Ubiegłego wieku był tutaj zarośnięty ogród z masywnym, głębokim okopem – na którego końcu znajdował się betonowy kulołap, a w nim drzwi do pomieszczenia zabezpieczającego dla sprawdzającego trafienia, zmieniającego tarcze itp.
Ciekawe jest zdjęcie przedstawiające oficera Wehrmachtu i podoficera na podejściu do kościoła w Rychlikach. Po prawej wyłania się szkoła wybudowana w 1855 r. a po lewej plebania z 1842 r.

Za żołnierzami widać mieszkankę Rychlik z nosiłkami i dwoma wiadrami pełnymi wody. Dlaczego pełnymi wody? - Ponieważ studnia z wodą pitną znajdowała się u podnóża Wzgórza Kościelnego, między biurowcem / gospodą b. GS SCH a kuźnią Feliksa Kulma. Studnia ta była oblegana na przerwach przez młodzież szkolną, podczas każdorazowych zawodów sportowych itd. Dzisiaj jest zniwelowana. Do kościoła prowadzi bruk, tzw. kocie łby a po obu stronach rosną pomnikowe akacje. Dzisiaj podejście do szkoły i kościoła wyłożone jest polbrukiem z napisem: Rychliki 700 lat.

Nie udało się ustalić, kto jest na tych zdjęciach. Od stycznia 1945 r. minęło już 72 lata. W Niemczech żyje już niewielu dawnych mieszkańców Rychlik, ale oni na ogół mało pamiętają, ponieważ w roku wykonania tych zdjęć mieli kilka lub kilkanaście lat.
Lech Słodownik

Źródło: Dziennik Elbląski

Komentarze (16) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. podobno zdjęć jest 7 #2346124 | 88.156.*.* 8 paź 2017 09:17

    w opisie to jakby ich było z 15, a pokazanych jest 3...

    Ocena komentarza: warty uwagi (10) odpowiedz na ten komentarz

  2. rux #2346146 | 83.6.*.* 8 paź 2017 10:17

    Nie "z Rychlik, które w 1942 r. nazywały się Reichenbach", tylko "z Rychlik które do 1945 r. nazywały się Reichenbach" albo "z Reichenbach, od 1945 r. Rychliki" bo to sugeruje jakoby tutaj była jakaś okupacja. Ale spójrzcie jak wtedy było u nas czysto i pięknie!

    Ocena komentarza: warty uwagi (10) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

    1. Lech Słodownik - historyk, regionalista, prze #2346530 | 178.36.*.* 8 paź 2017 22:23

      Dziękuję wszystkim za uwagi. Zawsze ceniłem sobie uwagi "kibica z z dala..." - ale w dobrym rozumieniu tego słowa. Oczywiście - zdjęcia żołnierzy Wehrmachtu (w mundurach szytych wg zamówienia Hugo Boss, budzą ambiwalentne odczucia: Są eleganckie, ale budzą powszechną grozę... Staram się nie wnikać w zawiłości polityczne tamtych czasów, lecz przedstawiam dzieje - wg dokumentów i moich odczuć, ale ... obiektywnie. Czy mi się to udaje ? - Redakcja DE może na ten temat cokolwiek powiedzieć ... Pozdrawiam Redakcję DE i jej wirnych Czytelników..

      Ocena komentarza: warty uwagi (9) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

      1. Rysiek #2346692 | 83.9.*.* 9 paź 2017 11:04

        Ciekawe zdjęcia ale szkoda że tak mało. Przecież to jest historia.

        Ocena komentarza: warty uwagi (4) odpowiedz na ten komentarz

      2. Hans Klos #2348815 | 83.6.*.* 12 paź 2017 03:40

        robił ich w banbuko jak chciał a Rudy 102 dokończył dzieła.

        odpowiedz na ten komentarz

      Pokaż wszystkie komentarze (16)