Ryszard Tomczyk: Zasłużony artysta

Ryszard Tomczyk – od 2011 roku Honorowy Obywatel Elbląga – był zasłużoną postacią w historii naszego miasta, szczególnie w obszarze kultury i sztuki. Urodził się w Radomiu w 1931 roku, a po II wojnie światowej wraz z rodziną zamieszkał w Sopocie. Po ukończeniu filologii w Gdańsku w 1953 roku związał swoje życie z Elblągiem, kiedy podjął pracę nauczyciela języka polskiego. W 1976 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Gdańskim, przedkładając dysertację poświęconą monografii olsztyńskiego Teatru im. Stefana Jaracza. W tym też roku został członkiem rzeczywistym Związku Polskich Artystów Plastyków. Należał również do Związku Literatów Polskich. W latach 80. piastował stanowiska dyrektora i komisarza Galerii El, która wówczas zmienia swoją nazwę z Laboratorium Sztuki na Centrum Sztuki. W ten sposób Galeria zmienia swój profil działania, co ma swój wyraz w działaniach interdyscyplinarnych, takich jak Warsztaty Twórców Młodego Pokolenia i wiele innych. Ryszard Tomczyk powołał również do życia takie jednostki, jak Stowarzyszenie Elbląski Klub Autorów czy Elbląskie Towarzystwo Kulturalne. Swoje prace plastyczne wystawiał na ponad 40 ekspozycjach indywidualnych oraz kilkudziesięciu zbiorowych. W latach 1990-1994 był radnym Rady Miejskiej w Elblągu. Za swoją twórczość artystyczną i działalność społeczną był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany licznymi nagrodami, wyróżnieniami i dyplomami. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, dwukrotnie odznaką Zasłużonego Działacza Kultury oraz Medalem dla Zasłużonego Działacza Kultury. Ostatnia wystawa jego prac, zatytułowana „Nadmiar istnienia”, miała miejsce w Galerii El w 2017 roku. Zmarł 8 listopada 2020 roku w wieku 89 lat.

Artysta miał również w swoim dorobku wiele prac literackich. Ciekawym przykładem są tu książki składające się na cykl „Spadanie”, wzbogacone ilustracjami autora. Są to kolejno: „Pakamera” (2002), „Tobół” (2004), „Schody” (2010), „Podróżujący” (2015) oraz „Biomowisko” (2017). Jak podkreśla autor, pierwszy tom „stanowi swoistą rupieciarnię tekstów różnych” (pakamera – schowek, magazynek – przyp. red.). Tytuł wziął się bowiem od cyklu felietonów satyryczno-groteskowych, publikowanych na łamach tygodnika elbląskiego „Elbląski Magazyn Ilustrowany” w 1992 roku. W związku z tym w książce można znaleźć zarówno teksty, które pojawiły się w piśmie, jak i te niepublikowane. Jednocześnie autor zamieścił tam zapiski familijne z Borów Tucholskich. Pozostałe tomy stanowią przedłużenie tomu pierwszego. W nich również można zauważyć to przemieszanie się rzeczywistości realnej, prywatnej i autobiograficznej z fikcją. Cykl charakteryzuje również to, że często obok głównych wątków pojawiają się dygresje, zawierające rozważania głównie na temat zjawisk kultury i życia jako takiego. Uwagę w książkach przykuwają również obrazy namalowane przez samego autora, dzięki czemu można zapoznać się również z jego twórczością malarską. Naprawdę warto sięgnąć po ten cykl, żeby lepiej poznać tego wyjątkowego artystę, jakim był Ryszard Tomczyk.

Agata Tupaj