Czy pokój z Rosją w Europie jest możliwy?

Jak zapowiadał jeden z organizatorów spotkania, redakcja Res Publica Nowa: „Wojna w Ukrainie musi zakończyć się zwycięstwem tego państwa – to warunek sine qua non dla zaistnienia pokoju. Wraz z redaktorką naczelną Magdaleną Kicińską „Pisma. Magazynu opinii” i Wojciechem Przybylskim, red. naczelnym Visegrad Insight przyjrzymy się warunkom niezbędnym do współżycia na kontynencie – już poszerzonym o Ukrainę”.

Debata w Elblągu jest częścią projektu realizowanego przez Fundację Res Publica. Wraz z końcem kampanii wyborczej, czyli jesienią 2023 roku Fundacja rozpoczęła cykl dyskusji o polskiej perspektywie na polityki europejskie pod tytułem „Europa na krawędzi”. To powrót do wspólnej debaty o miejscu i roli Polski w Europie. Projekt realizowany jest w czterech polskich miastach: Przemyślu, Sosnowcu, Radomiu i Elblągu w formule podcastu obywatelskiego. W ramach tego projektu przeprowadzane są rozmowy z decydentami, liderami społeczeństwa obywatelskiego oraz szeroką publicznością o tematach europejskich z perspektywy wymienionych miast. Jednocześnie podczas spotkań będą rejestrowane i zestawiane głosy z miast w ramach podcastu obywatelskiego w celu przedstawienia rekomendacji dla decydentów polskich i europejskich wynikających z tych rozmów. Jak podkreślają organizatorzy, ich ambicją jest podniesienie głosu Polski lokalnej na wyższy poziom w dyskusji o przyszłości Europy. Projekt jest finansowany ze środków europejskich. Zakończy się on raportem prezentującym polskie perspektywy na polityki europejskie.

W Elblągu mottem spotkania było „Czy pokój z Rosją w Europie jest możliwy?”, a rozmowy dotyczyły współistnienia w Europie z Ukrainą jako krajem członkowskim, ale także z Rosją. Była to debata z punktu widzenia liderów, liderek, ale także mieszkańców i mieszkanek.

Frekwencja podczas debaty dopisała. Uczestnicy bardzo aktywnie się wypowiadali na różne tematy. Dyskusja zaczęła się od pytania o to, czy pokój znowu zawita do Europy. Okazało się, że jest to dość złożony problem, trzeba bowiem ustalić, czy chodzi o pokój Polski, Ukrainy, Europy, a może o pokój wewnątrz Rosji? Redaktorka Magdalena Kicińska na to pytanie odpowiedziała, że pokój Rosji z Ukrainą owszem, jest możliwy, ale jest wątpliwe, że to szybko nastanie. Stanowisko redaktora Wojciecha Przybylskiego do tego tematu jest takie, że to ktoś inny za nas walczy (Ukraina – przyp. red.) i podejście, że Rosja musi przegrać, nie jest dobre. Inną sporną kwestią poruszoną podczas debaty było to, w jaki sposób traktować Rosję – jako całość czy indywidualnie? Co zrobić z rosyjską kulturą? Wśród rosyjskich artystów są również tacy, którzy sprzeciwiają się Putinowi i wojnie w Ukrainie. Kolejne pytanie postawione przez redaktorów dotyczyło współistnienia pokojowego Polski w Europie – w jaki sposób miałoby ono przebiegać? Padła w dyskusji propozycja, żeby Polska namawiała inne gospodarki, by Europa pokazała, że ma czynnik zniechęcający do wojny. Warto również w tę dyskusję włączyć mniejszości rosyjskie. Ponieważ spotkanie odbywało się w Elblągu, to nie mogło również zabraknąć pytania o przygraniczne doświadczenia. Elbląg znajduje się blisko obwodu królewieckiego, w związku z tym na koniec redaktorzy zapytali obecnych elblążan o ich doświadczenia związane z mieszkaniem w bezpośrednim sąsiedztwie z Rosją. Po zakończonej dyskusji można było się poczęstować przystawkami i przy kawie oraz herbacie kontynuować rozmowy w kuluarach.

Projekt „Europa na krawędzi” jest finansowany ze środków europejskich i składa się z: zamkniętych spotkań dla liderów opinii publicznej i społeczeństwa obywatelskiego; otwartych debat dla szerokiej publiczności, w których głos zabierają różne strony sceny politycznej; podcastu obywatelskiego, w którym głosy zebrane na poziomie lokalnym zostaną zestawione z odpowiedziami polskich polityków i polityków szczebla europejskiego; raportu prezentującego polskie perspektywy na polityki europejskie.

Agata Tupaj