Dziś św. Wojciecha, patrona Polski i diecezji i elbląskiej, warmińskiej i ełckiej

Święty Wojciech jest patronem Polski, stąd święto jest obchodzone na terenie całego kraju. W szczególny sposób w diecezjach, których jest patronem. Oprócz diecezji warmińskiej św. Wojciech patronuje m.in. diecezjom ełckiej i elbląskiej.

Tradycyjnie z okazji wspomnienia patrona odbywają się pielgrzymki piesze, rowerowe i autokarowe do Świętym Gaju, by uczcić św. Wojciecha w sanktuarium jego męczeńskiej śmierci. Kiedy święto przypada w tygodniu, są zazwyczaj przesuwana na najbliższą sobotę.

Św. Wojciech, czyli Wojciech Sławnikowic (cz. Vojtěch Slavníkovec, niem. Adalbert), ur. ok. 956 w Libicach (Czechy). Zginął śmiercią męczeńską 23 kwietnia 997 w Świętym Gaju w okolicach Pasłęka (diecezja elbląska). Był biskupem praskim, benedyktynem, misjonarzem, męczennikiem. Jest świętym Kościoła katolickiego i apostołem Prusów. W 1992 r. został ogłoszony głównym patronem diecezji elbląskiej przez jej pierwszego biskupa Andrzeja Śliwińskiego.

Obecny patron Polski był zaprzyjaźniony z Bolesławem Chrobrym, który dał mu schronienie przed prześladowcami. Kiedy Wojciech wyraził chęć pracy wśród pogan, powstała myśl nawrócenia Wieletów na zachodzie. Z powodu trwającej tam wojny ostatecznie urządzono wyprawę misyjną do Prus.

Wisłą udał się Wojciech do Gdańska, gdzie przez kilka dni głosił Ewangelię tamtejszym Pomorzanom. Stąd udał się w dalszą drogę. Został zaatakowany przez Prusów. Św. Wojciecha został uwięziony wraz z bł. Radzimem i subdiakonem Benedyktem Boguszem, którzy mu towarzyszyli. Zabitemu odcięto głowę i wbito ją na żerdź. Wojciech miał 41 lat.

Król Polski wykupił jego ciało. Sprowadził je najpierw do Trzemeszna, a potem uroczyście do Gniezna. Cesarz Otto III na wiadomość o śmierci męczeńskiej przyjaciela natychmiast zawiadomił o niej papieża z prośbą o kanonizację. Papież Sylwester II jeszcze przed rokiem 999 dokonał uroczystego ogłoszenia Wojciecha świętym. Wtedy także zapadła decyzja utworzenia w Polsce nowej, niezależnej metropolii w Gnieźnie, której patronem został ogłoszony św. Wojciech. Był to także wielki krok w stronę ugruntowania suwerenności Polski.

W marcu roku 1000 Otto III odbył pielgrzymkę do grobu św. Wojciecha w Gnieźnie. Wtedy - podczas spotkania z Bolesławem Chrobrym - została uroczyście proklamowana metropolia gnieźnieńska z podległymi jej diecezjami w Krakowie, Kołobrzegu i Wrocławiu. Otto III opuścił Polskę obdarowany relikwią ramienia św. Wojciecha. Jej część umieścił w Akwizgranie, a część na wysepce Tybru w Rzymie, w obu miejscach fundując kościoły pod wezwaniem św. Wojciecha.

SK