Ferdynand Schichau czyli elbląski przedsiębiorca, który dzielił się swoim bogactwem

2024-07-21 11:02:27(ost. akt: 2024-07-21 11:53:33)

Autor zdjęcia: archiwum Lecha Słodownika

Ferdynand Schichau jest najbardziej znanym przemysłowcem w historii naszego miasta. Elbląski potentat znacząco wpłynął na rozwój Elbląga i regionu w wieku XIX. Stworzone przez niego przedsiębiorstwo przetrwało do II wojny światowej.
Schichau przyszedł na świat w Elblągu 30 stycznia 1814 roku. Był synem Carla Jacoba, który był Holendrem pochodzącym ze wsi Maciejowizna położonej pod Pasłękiem. Ojciec Ferdynanda-mosiężnik i mechanik osiadł w Elblągu. Matką Schichaua była Anna Elisabeth Lenk. Ferdynand miał rodzeństwo- starszą siostrę Henriettę oraz brata Gottlieba, który zmarł w młodości.

Elbląski przedsiębiorca uczył się mechaniki i ślusarstwa. W szkole przemysłowej uzyskał uprawnienia czeladnicze. Od 1832 do 1835 roku za sprawą stypendium Towarzystwa Przemysłowego studiował w Królewskim Instytucie Przemysłowym w Berlinie. Ferdynand odbywał praktyki w fabrykach budowy maszyn w Anglii i Niemczech.

W październiku 1837 dzięki pożyczce, którą zaciągnął jego ojciec, założył w Elblągu warsztat budowy maszyn, głównie maszyn rolniczych. Dekadę później w zakładzie Ferdynanda Schichaua powstała pierwsza maszyna parowa do napędu parowca James Watt. Parowiec ten był pierwszym zbudowanym w całości statkiem w Prusach. Powstał w elbląskiej stoczni Michaela Mitzlaffa.

W późniejszym okresie Ferdynand założył stocznię, w której powstał w 1855 roku pierwszy, niemiecki statek o napędzie śrubowym- parowiec Borussia. Schichau był również właścicielem fabryki lokomotyw i kotłów parowych. W 1872 roku przejął upadającą stocznię braci Mitzlaffów, a następnie fabrykę wagonów Hambruch, Vollbaum& Co.

Ze względu na położenie naszego miasta, brak dostępu do morza w Elblągu mógł budować tylko małe jednostki, między innymi okręty wojenne, torpedowce.

W 1889 roku uzyskał zgodę władz administracyjnych i wojskowych na budowę w Gdańsku stoczni. Dzięki temu mógł produkować duże, pełnomorskie statki i okręty. Filia zakładów znajdowała się w portowej Piławie. Ferdynand Schichau jest honorowym obywatelem Elbląga.

Po jego śmierci przedsiębiorstwo prowadził zięć, Carl Heinz Ziese, który był współtwórcą wynalazków i najnowocześniejszych konstrukcji firmy.

Schichau był jednym z najbogatszych obywateli Niemiec. Oprócz stoczni i fabryki lokomotyw był właścicielem przedsiębiorstwa żeglugowego po Zalewie Wiślanym i Bałtyku. Był właścicielem wybudowanego w latach 50-tych XIX wieku domu, który był zlokalizowany pomiędzy Bramą Targową a wejściem do biurowca stoczni. Był również posiadaczem willi "Concordia" w Krynicy Morskiej. Schichau był również miłośnikiem i mecenasem teatru i muzyki. Należał do Związku Śpiewaczego, Resursy Obywatelskiej i Loży Masońskiej.

Schichau był powszechnie szanowany, odwiedzały go koronowane głowy. Poza naszym miastem był honorowym obywatelem Gdańska.

Elbląski przedsiębiorca dzielił się swoim bogactwem. Stwarzał dobre warunki pracy swoim robotnikom, głównie pod względem opieki zdrowotnej. Finansował zakładową kasę chorych, rozwijał także szkolnictwo zawodowe, prowadził działalność filantropijną. Finansował rozbudowę infrastruktury miejskiej Elbląga, szkół, sierocińców, założył też kasę ubogich.

Fundacja Elbląg od 2000 roku przyznaje nagrodę filantropa roku, która nazwana jest od imienia Ferdynanda Schichaua.
MK