Prawie 10 proc. wody ucieka z elbląskich wodociągów. Przyczyną przestarzały model hydrauliczny EPWiK

— W związku z prośbą mieszkańców Elbląga oraz zaniepokojeniem o prawidłowy nadzór i kształtowanie kosztów związanych ze stratami wody w sieci wodociągowej proszę o udzielenie informacji na ten temat — zaapelował do elbląskiego ratusza radny Rafał Traks.

Chciał się dowiedzieć m.in., jaki jest aktualny procentowy poziom strat wody w całej sieci wodociągowej w zakładzie wodociągowym w Elblągu za 2023 rok?

— Jaki działania dotąd podjął zakład wodociągowy i jakie prowadzi na bieżąco w celu ograniczenia start wody? Czy zakład ma wytyczony wieloletni sposób opanowania strat wody? — dopytywał.

Jak dowiadujemy się w elbląskim ratuszu, w roku 2023 poziom strat wody w Elblągu wyniósł 9,4 proc.

— W ramach eksploatacji systemu wodociągowego przeprowadzane są przeglądy sieci wodociągowej z wykorzystaniem urządzeń do lokalizacji utajonych wycieków wody. Wydział sieci wodociągowej EPWiK dysponuje zestawem „logerów” szumów tj. urządzeń montowanych na wrzecionach zasuw i hydrantów, które za pośrednictwem programów komputerowych rozróżniają szum pochodzący z wycieku od szumu pochodzącego od tzw. tła hałasu. Jest to tak zwana lokalizacja wstępna wycieków, która poprzedza lokalizację punktową, realizowaną przez służby EPWiK przy pomocy: korelatora i geofonu — czytamy w udzielonej przez magistrat odpowiedzi.
Jak wyjaśniają urzędnicy, w pierwszych dwóch latach od zakupu zestawu „logerów” przeprowadzono przegląd całego systemu wodociągowego miasta Elbląga. Obecnie miejsca do przeglądów, z wykorzystaniem zestawu „logerów”, są typowane na podstawie śledzenia zmian parametrów pracy sieci wodociągowej odczytywanych w programie monitorującym pracę systemu. W roku 2023 tą metodą wykryto 5 zdarzeń awaryjnych.

W odpowiedzi urzędników czytamy także, że w 2023 roku na zlecenie EPWiK zostało opracowane „Studium wykonalności dla potrzeb systemu wspierania decyzji w sieci wodociągowej, z uwzględnieniem wymagań jakościowych wody, redukcji strat wody i dbałości o czystość środowiska”.

I dalej: „Podstawowym wnioskiem płynącym z przeprowadzonych analiz jest konieczność aktualizacji i kalibracji 20-letniego już modelu hydraulicznego wodociągu, posiadanego przez EPWiK. To narzędzie pozwoliłoby m.in. skuteczniej zarządzać eksploatacją systemu wodociągowego. Model hydrauliczny stanowi podstawowe narzędzie systemu wspierania decyzji. W celu umożliwienia przeprowadzenia aktualizacji i kalibracji modelu hydraulicznego elbląskiego wodociągu niezbędne jest uprzednie wdrożenie własnej nowoczesnej bazy danych przestrzennych GIS. Aby skuteczniej i na bieżąco analizować wycieki wody w systemie, konieczne jest używanie w analizach hydraulicznych danych o poborze wody przez poszczególnych odbiorców, które mogą pochodzić z obecnie funkcjonujących systemów: system bilingowy oraz system gromadzenia danych SCADA. Jednakże oba systemy wymagają wykonania dodatkowych prac, m.in. połączenia danych z raportów odczytu z odczytami dla konkretnego punktu, geokodowania punktów i ręcznego uzupełnienie lokalizacji pozostałych, wdrożenia mechanizmów weryfikacji danych SCADA w trybie rzeczywistym. Ponadto, celem optymalizacji dystrybucji wody, sieć wodociągowa powinna zostać podzielona na składowe, tj. odpowiednio strefy zasilania DMA. W celu realizacji założeń przedstawionych w studium wykonalności, tj. wdrożenia systemu wspierania decyzji, dostosowania wymaga również infrastruktura techniczna (sieć komputerowa, serwery, oprogramowanie), urządzenia pomiarowe i wykonawcze na obiektach sieci wodociągowej”.

— Wdrożenie całego przedsięwzięcia jest bardzo kosztowne i jego realizacja ze względów technicznych będzie wydłużona w czasie. Spółka planuje wdrożyć system informacji geograficznej (GIS) i jest w trakcie procedury przetargowej na wyłonienie wykonawcy systemu. Kolejnym krokiem, w ramach możliwości finansowych, będzie cykliczna rozbudowa systemu o kolejne funkcjonalności oraz aktualizacja i kalibracja modelu hydraulicznego sieci wodociągowej — podkreślają przedstawiciele elbląskiego ratusza.