50 lat od biennale. Galeria El zaprasza na wystawę

— Wystawa odwołuje się w warstwie ideowej do I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu — mówi Jarosław Denisiuk, kurator wystawy.

I Biennale Form Przestrzennych zorganizowała w 1965 roku Galeria EL przy pomocy Zakładów Mechanicznych Zamech. Biennale przyniosło owoc w postaci zespołu kilkudziesięciu metalowych rzeźb usytuowanych w przestrzeni miasta. Było to największe w skali polskiej, o ile nie europejskiej, doświadczenie wiążące sztukę z przemysłem.

Było też bezprecedensowym eksperymentem organizacyjnym, którego ważnym aspektem było włączenie powstających w zakładowych halach przemysłowych rzeźb w przestrzeń miejską. I Biennale Form Przestrzennych otwarto 23 lipca 1965 roku, wzięło w nim udział 50 artystów.

Ostateczna liczba artystów, którzy się „przewinęli” w tym okresie przez Elbląg jest trudna do ustalenia. W miejsce zaproszonych, którzy rezygnowali w trakcie trwania biennale i wyjeżdżali, przybywali nowi uczestnicy.

Tu obejrzysz prace, które powstały podczas biennale w 1965 roku

Prace nad formami posuwały się bardzo wolno, dużą część czasu, co zgodnie relacjonują uczestnicy i obserwatorzy tamtych wydarzeń, poświęcano dyskusjom o sztuce w piwnicach Galerii El, często przy symbolicznej „lampce” wina. W efekcie, w dniu oficjalnego zakończenia biennale - 22 sierpnia, nawet połowa rzeźb nie została zrealizowana.

— Przypadek Elbląga jest doskonałym przykładem realizacji modernistycznej utopii artystycznej, formułowanej z tej samej perspektywy; rzeźba monumentalna wykonana z metalu miała w jej myśl znaleźć się w obrębie przestrzeni publicznej za sprawą powiązania pracy robotnika i artysty. Ważnym elementem wystawy jest zasygnalizowanie inspiracyjnej roli Biennale Form Przestrzennych dla wydarzeń, które po 1965 roku miały miejsce, nie tylko w Polsce, ale i poza jej granicami. Istotnym wątkiem projektu jest też postawione otwarte pytanie, w jakim miejscu, w zdeindustrializowanej Polsce znajduje się „robotnicza masa pracująca”, a także jak zmieniła się koncepcja sztuki w przestrzeni publicznej — pisze o wystawie Jarosław Denisiuk.

Uczestnicy wystawy: Artur Brunsz, Eduard Ovčaček, Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski, Jan Chwałczyk, Wanda Gołkowska, Zbigniew Gostomski, Maciej Szańkowski, Jacek Adamas, Zawa & Worpus, Sławek Brzoska, Kajetan Sosnowski, Marian Bogusz, Jerzy Grochocki, Zbigniew Książkiewicz, Janusz Kapusta, Roland de Jong, Ewerdt Hilgemann, Krystian Burda, Artur Żmijewski. Fundacja Polskiej Sztuki Nowoczesnej, Muzeum Regionalne w Pleszewie, Galerie Výtvarného Umění v Ostravě, Kabinet Architektury Ostrava, Miasto Elbląg, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku.

oprac.daw/na podst. materiałów z Galerii El