Jajko pełne inspiracji

Każdej wiosny pół świata wykluwa się z jaj. Drugie pół świata żywi się jajami. Stąd łatwy do wysnucia wniosek, że bez jaj nasze życie byłoby ubogie, a może nawet niemożliwe.

Przepisów na potrawy z jaj są dziesiątki, setki, a niektórzy mistrzowie kuchni twierdzą, że tysiące. Jaja na twardo i na miękko, kogel-mogel, omlet... Jajo jest podstawą makaronów, ciast, niektórych kremów. I w końcu jajo jest podstawą życia ptaków, żółwi, niektórych ryb, a dawno temu dinozaurów.

Kabareciarze też nie zostawiają suchej nitki na jajku, pokrzykując co i rusz: “Ale jaja!', “Niezłe jaja!”, “No bez jaj!” czy bardziej dosadnie – „Ty zbuku!”. I pewnie dlatego sami siebie nazywają “jajcarzami”.

W przysłowiach

Warto też sięgnąć do mądrości ludowej, gdyż i tu jajo ma wiele do powiedzenia. Ot chociażby: “Mądrzejsze jajko od kury”, “Co było pierwsze - jajko czy kura?”, “Przyjdzie św. Weronika, zniesie jajko kaczka dzika” itd.

Poeci i pisarze też jajo polubili i chętnie je opisywali. Wiersz Jana Brzechwy “Jajko” tak się zaczyna:

W filmie

Nawet filmowcy nie odpuścili i “Kogel-mogel” nakręcili. Taki tytuł ma właśnie komedia wyreżyserowana w 1988 roku przez Romana Załuskiego, w którym tytułowy kogel-mogel obrazuje zakręcone koleje życiowe głównych bohaterów. Jajo wystąpiło też w „Samych swoich” i chociaż kończy swoją kwestię na ścianie domu Kargula, ale za to w jakim stylu!

A ponieważ jaje ciekawskie jest, więc kiedy znudziły mu się ziemskie przygody, sięgnęło kosmosu. W 1987 roku Mel Brooks wyreżyserował „Kosmiczne jaja”, a w 2000 roku Nick Park i Peter Lord wyreżyserowli „Uciekające kurczaki” mający ścisły związek z jajem. W malarstwie motyw jajka spotykamy m.in. u Witkiewicza, Dalego czy Boscha. Nie zapominajmy o przepięknych, wysadzanych szlachetnymi kamieniami jajach Fabergé.

Spór o jaja

A naukowcy... latami spierali się na temat zdrowotnych właściwości jajek. Jedni alarmowali, żeby jajek nie jeść, bo zawierają zły cholesterol, inni – żeby właśnie jeść, bo zawierają ważne dla organizmu ludzkiego witaminy i składniki mineralne. Ostatecznie stanęło na tym, że można jajka jeść do woli.

Zdrowie z jajka
Jajka są źródłem pełnowartościowego, łatwo przyswajalnego białka. Jedno średnie jajko dostarcza ponad 6 g białka. Jajko jest także źródłem witamin: A, D, E, K oraz B2 i B12. Zawiera też składniki mineralne: potas, fosfor, sód, żelazo, wapń, magnez, miedź, selen i cynk. Z kolei żółtko zawiera beta-karoten i luteina, która zapobiega zwyrodnieniu plamki żółtej i chroni oczy przed promieniowaniem UVA i UVB.

Symbolika

A co z symboliką? W wyobrażeniach wielu ludów pierwotnych wszechświat był ogromnym jajkiem, uformowanym przez Boga. W fińskim eposie kaczka złożyła sześć złotych jaj i siódme żelazne. Jaja wpadły do wody i powstały z nich: ziemia, niebo, z żółtek wyszło słońce, z białka księżyc, z pstrych plam gwiazdy, a z ciemnych cząstek jajek – chmury. U Słowian natomiast jajko było symbolem solarnym, symbolem nowego życia. Było również używane jako amulet przeciw czarom i złym mocom. Występowało w obrzędach wiosennych i ku czci zmarłych. Z kultury ludowej, gdzie jajko pełniło rolę talizmanu chroniącego przed złem, symbolem życia, miłości i płodności wyrósł zwyczaj święcenia wielkanocnych pisanek.

Współcześnie jajko nadal jest symbolem odradzania się życia, przezwyciężania śmierci.

Wykluwający się kurczak dla chrześcijan symbolizuje zwycięstwo życia nad śmiercią, jest znakiem Chrystusowego i ludzkiego zmartwychwstania.