Co archeolodzy znaleźli przy zamku?

Archeolodzy podsumowali przebieg badań prowadzonych przez ponad miesiąc w Pasłęku. Naukowcy z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie przeczesywali fragment terenu między zamkiem a kościołem św. Bartłomieja. Eksplorację terenu, łączącego zamek z kościołem, zlecił pasłęcki samorząd.

Dlaczego szukano tam tunelu? Podczas wcześniejszych badań geofizycznych naukowców zaintrygowała podziemna anomalia.
— Wystąpiła na dużej głębokości i miała kształt linowy. Jest to linia, która biegnie między zamkiem a kościołem na głębokości między 4,5 a 6 metrów pod powierzchnią. Wydaje się to interesujące i rokujące bardzo duże nadzieje na dokonanie naprawdę wyjątkowego odkrycia. Spodziewamy się, że mamy do czynienia z tunelem — mówił wówczas mówi dr Jacek Wysocki, który kierował badaniami.

Nadzieję na sensacyjne odkrycie rozbudzały też legendy, którymi obrósł przez lata pasłęcki zamek. W 1945 r. spalili go Rosjanie, dlatego po zakończeniu drugiej wojny światowej dostęp do większości jego podziemi nie był możliwy.
Odbudowano go w latach 50. i 60. ubiegłego wieku, ale tylko w niewielkim stopniu przypomina dawną budowlę. Ta najbardziej znana, związana z zamkiem legenda mówi, że właśnie w jego okolicach zakopano Bursztynową Komnatę. Inne opowiadają o sieci lochów, które rozciągają się pod zamkiem i jego bliższych oraz dalszych okolicach. Jedna z legend traktuje o prowadzącym od zamku na południowy zachód tunelu, który ma mieć kilka rozgałęzień, m.in. jedno w kierunku kościoła św. Bartłomieja.

Najdłuższy i najgłębszy tunel ma biec na północ i z nim związana jest kolejna legenda. W 1414 r. podczas oblężenia zamku przez wojska litewskie Krzyżacy zaatakowali od tyłu, następnie konni rycerze zniknęli w rejonie wsi Robity, tak jakby zapadli się pod ziemię. Czyli jeden z pasłęckich tuneli miałby prowadzić z zamku aż do Robit.

Ostatecznie tunelu archeolodzy nie odkryli.

Najważniejszym efektem prac jest odkrycie gotyckiego muru kurtynowego, położonego równolegle względem ściany zamkowej. Jest on prawdopodobnie przedłużeniem muru otaczającego zamek od strony północnej i wschodniej. Odnaleziono również wiele fragmentów naczyń ceramicznych oraz groty bełtów z późnego średniowiecza.
— W wykopie stwierdzono jedynie warstwy, które powstały na skutek zasypywania fosy w XIX wieku. Okazały się to śmieci z miasta, które wsypywano do dawnej fosy. W ten sposób na dnie ułożyła się dość gruba warstwa gruzu, odczytana przez urządzenia geofizyczne jako anomalia — informuje Urząd Miasta i Gminy w Pasłęku.

Archeolodzy dokonali odwiertów sięgających głębokości siedmiu metrów, dochodząc do poziomu niedotkniętego ręką człowieka. W czasie prac odkryli m.in. mur kurtynowy, pochodzący prawdopodobnie z XVI wieku, który ograniczał fosę od strony zamku, a także dawną studnię. Przesunięcie granicy wykopu w kierunku zamku poskutkowało odkryciem muru gotyckiego o układzie równoległym względem ściany zamkowej.

— Dziewiętnastowieczna przebudowa murów miejskich spowodowała zamknięcie starej fosy murem, który obecnie przebiega po linii wschód-zachód, pomiędzy wieżą a budynkiem plebanii — dodają urzędnicy. — Fosa, której funkcja stała się zbędna, została w dużej mierze wtedy zasypana, lecz korona starszego muru nadal manifestowała się na powierzchni i jest jeszcze widoczna na zdjęciu z pierwszej połowy XX wieku. Fotografia ta pokazuje, że mur był wykorzystany jako fundament niewielkiego budynku rozebranego po 1945 r. Mur został całkowicie zasypany dopiero po II wojnie światowej

Archeolodzy znaleźli kilka tysięcy, głównie XIX-wiecznych elementów naczyń ceramicznych oraz bełty od kusz z późnego średniowiecza. Prowadzący badania archeolog dr Jacek Wysocki zapowiedział chęć ich kontynuacji w przyszłym roku. Celem miałoby być odsłonięcie dalszych fragmentów układu warstw od zamku w kierunku kościoła.
— Naukowiec uważa, że zamek i miasto były w średniowieczu dwoma oddzielnymi bytami, rywalizującymi ze sobą. I zamek, i miasto odgradzały się od swojego sąsiada — informują urzędnicy.

Zamek murowany został wybudowany w Pasłęku przez Krzyżaków w XIV wieku na miejscu wcześniejszego grodu wzniesionego przez plemię Prusów. W 1543 r. wielki pożar miasta nie oszczędził również i tego obiektu, z którego pozostały tylko ściany. Odbudowa z XVI wieku nadała zamkowi oblicze znane nam do dzisiaj. Obecnie zamek jest siedzibą władz Pasłęka i instytucji kulturalnych: ośrodka kultury, biblioteki, kina.
daw