13. rocznica śmierci Jana Pawła II. Wspominamy Jego wizytę w Elblągu

Z okazji 13. rocznicy śmierci papieża Polaka Jana Pawła II przypominamy artykuł Anny Dawid dotyczący Jego wizyty w Elblągu, który opublikowaliśmy w kwietniu 2014 r.

Jest 6 czerwca 1999 roku. Ciepłe, letnie popołudnie. Oczy stu tysięcy osób, które przyszło na elbląskie lotnisko śledzą nadlatujący helikopter. Wielu nie kryje wzruszenia, po policzkach spływają im łzy. W dłoniach trzepoczą żółto-białe chorągiewki. O godz. 17.10 ląduje śmigłowiec na pokładzie z Janem Pawłem II. — Tego dnia nie zapomnę do końca mojego życia — mówi pani Katarzyna, jedna z uczestniczek spotkania z papieżem.





Oficjalną wiadomość o przyjeździe papieża podano w styczniu 1999 roku. Wcześniej do Watykanu udały się z zaproszeniem dwie delegacje: w 1993 i w 1998 roku. Jednym z uczestników tej ostatniej był ks. dr hab. Wojciech Zawadzki.


— Mieliśmy audiencję u Ojca Świętego, podczas której biskup Andrzej Śliwiński przekazał zaproszenie. Oczywiście było to takie kurtuazyjne zaproszenie. Papież przecież nie chodzi z kalendarzykiem i nie sprawdza, czy ma akurat wolny termin. To oficjalne skierowano do biura papieskiego — wspomina ksiądz Zawadzki.


Gdy stało się pewne, że Elbląg będzie jednym z punktów pielgrzymki ruszyły przygotowania. Jaki ogrom pracy w nie włożono wyczytać możemy z protokołów komitetu organizacyjnego papieskiej wizyty. Zachowały się one do dziś i przechowuje je Archiwum Diecezji Elbląskiej. 


Jan Paweł II w Elblągu
— Projekt i budowa ołtarza, zabezpieczenie medyczne i porządkowe, dekorowanie miasta, noclegi dla gości, materiały na flagi, transparenty i mnóstwem innych spraw zajmował się komitet. Odbyły się trzy spotkania ogólne, z udziałem prezydenta miasta. Potem nad przygotowaniami pracowały komisje. Były spotkania z policją, strażą pożarną, Biurem Ochrony Rządu. Do sektora zerowego (najbliższego papieżowi) nikt nie mógł się dostać bez sprawdzenia go przez BOR. Był przypadek, że BOR nie wpuścił jednej z osób do sektora — mówi ks. Zawadzki, który pełnił rolę sekretarza komitetu organizacyjnego.



Papieskie pamiątki

W zbiorach archiwum znajdziemy wiele pamiątek z papieskiej wizyty.
— Jest mszał, którego papież używał podczas nabożeństwa. Są w nim odręczne notatki. Może zrobił je papież, a może kardynał Dziwisz. Tego nie wiemy. Są pieczątki komitetu organizacyjnego, protokoły z jego posiedzeń. Pisane były na gorąco i przez to pokazują dynamikę przygotowań, ale też liczne trudności, przed którymi stanęli organizatorzy pielgrzymki. Mamy projekty budowy papieskiego kopca oraz dokumentację fotograficzną etapów budowy ołtarza, którą wykonał ks. Zbigniew Kulesz — wylicza ks. Zawadzki


W archiwum zgromadzono także pojedyncze egzemplarze plakatów, okolicznościowych koszulek i chust, znaczków, chorągiewek, obrazków, broszury z obrzędem liturgii papieskiej oraz pamiątkowy medal papieski. Wizytę uwiecznił Arturo Mari, osobisty fotograf papieża. Komplet zdjęć został przekazany Diecezji Elbląskiej.



Byłem tu na spływie

Początkowa planowano, by spotkanie z papieżem odbyło się na stadionie. 

— Okazał się za mały. Wybrano lotnisko. Z początku władze obiektu postawiły się okoniem. Bały się, że zostanie zdewastowany. Pomogła interwencja ówczesnego prezydenta Elbląga Henryka Słoniny — wspomina ks. Zawadzki.


Na lotnisku usypano 9-metrowy kopiec.Na nim stanął ołtarz wykonany z kamienia, przedstawiający męczeństwo św. Wojciecha. W tle kopca umieszczono olbrzymie serce. Ołtarz zaprojektował prof. Szczepan Baum. Makieta ołtarza, w bardzo dobrym stanie, przetrwała do dziś i można ją obejrzeć w zbiorach archiwum.


Ile osób wzięło udział w spotkaniu z papieżem? Ile źródeł, tyle szacunków. Można spotkać się i z liczbą 300 tys. 
— Sądzę że było to od 80 do 100 tys. wiernych — mówi ks. Zawadzki.


Jan Paweł II w Elblągu
Na płycie lotniska papieski śmigłowiec wylądował 6 czerwca 1999 roku o godz. 17.10. W niebo poszybowało 2000 gołębi wypuszczonych przez członków Związku Hodowców Gołębi Pocztowych. Jan Paweł II przesiadł się w papa mobile i pomiędzy sektorami wiernych przejechał przed ołtarz. 

— Na lotnisku musiano wylać asfaltową aleję. Opancerzony papa mobile ważył blisko 8 ton. Gdyby padał deszcz, pojazd mógłby ugrzęznąć w błocie — mówi ks. Zawadzki.

Papież odprawił nabożeństwo ku czci Najświętszego Serca Jezusowego i wygłosił homilię. Entuzjastycznie przyjęto słowa odnoszące się do jego wspomnień z naszego miasta.

— Pozdrawiam w szczególny sposób sportowców i działaczy sportowych, zarówno dawnych zawodników, jak obecnych. Mnie również miasto Elbląg i Kanał Elbląski kojarzy się ze sportem, z doświadczeniem sportowym. Nie wiem, ile lat temu, ale pamiętam, że ostatni raz byłem tutaj, ażeby rozpocząć spływ po Kanale Elbląskim i przez jeziora — mówił papież.



Spotkanie ze świętym

Jedną z uczestniczek spotkania z Janem Pawłem II była pani Katarzyna.

— Tego dnia nie zapomnę do końca mojego życia. Była radość i były łzy. Takie szczere, ze wzruszenia. Miałam wejściówkę do sektora niedaleko ołtarza. Widziałam więc papieża z dość bliska. Dla mnie, osoby wierzącej, było to niesamowite przeżycie móc pomodlić się wspólnie z nim. Minęło tyle lat, a jednak często wspominam ten dzień. Teraz mogę powiedzieć, że spotkałam się ze świętym. A to nie przytrafia się każdemu. Po jego śmierci te wspomnienia wróciły na nowo. Pamiętam, że poszliśmy z mężem do kościoła pomodlić się. Wpisaliśmy się też do księgi kondolencyjnej. Gdzieś tam jest ten wpis — mówi Katarzyna. 


Księga kondolencyjna z wpisami elblążan jest również w diecezjalnym archiwum. Wśród wielu wzruszających wpisów czytamy m.in. ten: Gdy chce się powiedzieć dużo, brakuje słów. Nasze serca będą bez Ciebie Ojcze puste.

daw