Niech żyje kobieta!... W Noc Muzeów

W Polsce prawa wyborcze zostały przyznane kobietom na mocy wydanego przez Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, dekretu z dn. 28 listopada 1918 roku o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego. Odrodzone państwo polskie było jednym z pierwszych w Europie, które zapewniło kobietom pełne prawa wyborcze.

Pierwsze po odzyskaniu niepodległości wybory parlamentarne do jednoizbowego Sejmu Ustawodawczego, w których kobiety mogły skorzystać z przyznanych im praw, odbyły się 26 stycznia 1919 roku. Kobiecy elektorat był w tym czasie niezwykle atrakcyjnym celem dla partii politycznych. Ze względu na trwające działania wojenne czy przymusowe wywózki mężczyzn do pracy, na niektórych terenach liczniej nawet niż mężczyźni, głosowały kobiety. Wiele partii kusiło je zatem hasłami równouprawnienia płci, pełnego dostępu do edukacji czy opieki nad matką i dzieckiem.

Nie przekładało się to jednak na promowanie kandydatek do parlamentu - stanowiły one nieco ponad 2% i były umieszczane na końcu list wyborczych. Nie dziwi więc fakt, że w latach 1919-1939 kobiety uzyskały zaledwie 1,9% mandatów poselskich i 3,8% senatorskich. Parlamentarzystki były najczęściej lepiej wykształcone od rządzących mężczyzn, a mimo to nie piastowały wysokich stanowisk w rządzie.

W tym roku obchodzimy setną rocznicą pierwszych w Polsce wyborów parlamentarnych, w których kobiety mogły brać udział, realizując zarówno bierne, jak i czynne prawa wyborcze. Uroczystości będą się wpisywały w tegoroczną Noc Muzeów, które przygotowało Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu.

— Studiując historię Elbląga znacznie więcej informacji znajdziemy o jego męskich mieszkańcach, niż o żyjących tu kobietach. W źródłach pisanych elbląskie patrycjuszki opisywane są na ogół jako bezimienne żony swoich mężów i matki dzieci. Poza informacjami dotyczącymi wieku, który osiągnęły i okoliczności śmierci, rzadko można znaleźć odniesienia do ich udziału w życiu miasta. Tym właśnie oraz wielu innym anonimowym Paniom, poświęcona zostanie najbliższa Noc Muzeów — mówią pracownicy MA-H w Elblągu

Noc Muzeów już w najbliższą sobotę (18.05). Impreza rozpocznie się o godzinie 17, tradycyjnym spacerem z przewodnikiem z elbląskiego oddziału PTTK. Organizatorzy zapraszają na Stare Miasto. Tam na rogu ulic Bednarskiej i Stary Rynek rozpocznie się wędrówka po miejscach z dziennika Margaret Wernick. Od godziny 19 muzealnicy zapraszają na dziedziniec Muzeum oraz do budynków Gimnazjum i Podzamcza. Tu będzie można wziąć udział m.in. w rekonstrukcjach historycznych ukazujących, jakim zajęciom oddawały się kobiety średniowiecza oraz jak walczyli o nie mężczyźni. Ludowy zespół „Sasanki” z Suchacza zaprezentuje typowo kobiece rzemiosła i czynności, jak haft, szydełkowanie czy kulinaria. Będzie można również własnoręcznie wykonać biżuterię dla siebie lub dla wybranki. Najmłodsi goście posłuchają natomiast regionalnych bajek o wyjątkowych pannach i wezmą udział w warsztatach plastycznych.

Muzealne wystawy zostaną na ten wieczór wzbogacone o opisy ukazujące kobiecą perspektywę ekspozycji. Tradycyjne zwiedzanie urozmaicą wykłady muzealników oraz ploteczki przy kawie z wyjątkowymi i inspirującymi mieszkankami Elbląga: dziennikarką Radia Olsztyn Mirą Stankiewicz, autorką książki „Elblążanki” Agnieszką Kopczyńską, aktorką elbląskiego Teatru Marią Makowską-Franceson oraz Dominiką Lewicką-Klucznik, animatorką i filolożką, współtwórczynią środowiska literackiego Elbląga.

W programie znajdą się także piosenki w wykonaniu aktorów Teatru im. Aleksandra Sewruka oraz niezwykły pokaz tańca z ogniem: „Ognisko kobiecej mocy”. Noc Muzeów zakończy się o godzinie 23. Wstęp 2 zł, niezależnie od wieku.

DZIEDZINIEC
19.15 – 19.30 Kobiece nuty w wykonaniu aktorów Teatru im. Aleksandra Sewruka
19.00 – 22.30 Prezentacje rzemiosł kobiecych
19.00 – 22.30 Kobieta w średniowieczu, Szranki i konkury - rekonstrukcje historyczne
22.00 – 22.15 Ognisko kobiecej mocy - pokaz tańca z ogniem

BUDYNEK GIMNAZJUM
PIWNICA
19.00 – 22.00 Inspirujące kobiety i ploteczki przy kawie
PARTER
19.00 – 23.00 Trzy siostry. Ze wspomnień Margarete Wernick - wystawa czasowa
19.00 – 22.30 Warsztaty dla dzieci z legendą w tle
20.00 – 20.15 Kopernik nie była kobietą – odsłonięcie tablicy upamiętniającej pobyt Mikołaja Kopernika w Elblągu

BUDYNEK PODZAMCZE, II PIĘTRO
Wykłady
19.30 – 20.00 – „Miniaturowe figurki kobiece z Truso” - dr Marek Jagodziński
20.00 – 20.30 – „Moda XVIII wieku. Kobiety na kaflach piecowych” - Joanna Fonferek
20.30 – 21.00 – „Kobiety i monety” – Paweł Wlizło
21.00 – 21.30 – „Elbląskie towarzystwa kobiece w XIX i w pierwszej połowie XX w. (do 1945 r.)” – dr Joanna Szkolnicka
21.30 – 22.00 – „Matki, wróżki, kapłanki i władczynie” - Grzegorz Stasiełowicz
opr. as