Wernisaż wystawy "Kunstkamera Edwarda Parzycha"

Edward Parzych należy do grona znanych w Polsce i zagranicą kolekcjonerów dawnego rzemiosła i sztuki. Dobrze jest znany w środowisku muzealników, gdyż od wielu lat chętnie udostępnia swoje zbiory na wystawy organizowane przez muzea. Jego zasługi w dziedzinie ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego doceniło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które w 2007 r. przyznało mu odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, zaś w 2015 srebrną odznakę „Za opiekę nad zabytkami”. Edward Parzych jest także laureatem „Honorowej nagrody Hetmana Kolekcjonerów Polskich Jerzego Dunin - Borkowskiego”, niezmiernie cenionego wśród kolekcjonerów wyróżnienia, przyznanego w 2013 r.

Przygoda kolekcjonerska Edwarda Parzycha rozpoczęła się ponad trzydzieści lat temu. Początkowo gromadził przedmioty, jak sam o tym opowiada: „stare i piękne”, które warto było ocalić od zniszczenia lub zapomnienia. Z czasem zdecydował się na specjalistyczny dobór kolejno pozyskiwanych zabytków. Szczególne miejsce w jego zbiorach zajmuje Elbląg – historia miasta wyrażona w dziełach elbląskich rzemieślników. Kolekcjoner posiada bogaty zbiór intarsjowanych mebli elbląskich, sreber wykonanych przez elbląskich złotników, kolekcję przedwojennych pocztówek Z Elbląga. Dzięki długoletnim staraniom Edward Parzych stworzył imponującą kolekcję ceramiki produkowanej w pierwszej połowie XX wieku w Królewskim Warsztacie Majoliki (od 1918 r. Warsztat Majoliki) w pobliskich Kadynach.

Przez wiele lat ceramika kadyńska była prezentowana w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu. Zainteresowania kolekcjonerskie Edwarda Parzycha wybiegają poza artefakty związane z szeroko rozumianym regionem. Dowodzi tego powstały zbiór fajansów z Delft, talerzy naściennych produkowanych niegdyś przez firmę Villeroy & Boch, secesyjnego szkła słynnej wytwórni Émile Gallé z Nancy oraz zbiór zegarów kaflowych z XVII I XVIII wieku. Ponadto w zbiorach Edwarda Parzycha znajduje się wiele pojedynczych dzieł, pozostających poza specjalistycznymi kolekcjami, a które niegdyś urzekły go kunsztem wykonania lub niezwykłą historią.

Prezentowana obecnie w Muzeum wystawa wybranych eksponatów z bogatej kolekcji Edwarda Parzycha, ich różnorodność i ranga artystyczna przywodzi na myśl dawne kunstkamery – gabinety sztuki, jakie w okresie nowożytnym tworzyli z upodobaniem panujący, arystokracja, wykształceni mieszczanie i duchowni. W tych początkowo ściśle prywatnych przestrzeniach gromadzono dzieła sztuki, rzemiosła i często różne osobliwości natury. Już w XVII wieku niektórzy właściciele
zaczęli udostępniać swoje zbiory publiczności. W wielu przypadkach stały się one podwalinami przyszłych muzeów. Muzea, w takiej formie udostępniania i funkcjonowania, jaką znamy dzisiaj, zaczęły powstawać dopiero w połowie XIX wieku.

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia wystawy powstałej dzięki użyczonym przez Pana Edwarda Parzycha eksponatom z jego kolekcji. Ich dobór i aranżacja w sali Muzeum Archeologiczno – Historycznego, jak sądzimy przywołuje niegdysiejszą atmosferę ekskluzywnych gabinetów sztuki - kunstkamer dawnych kolekcjonerów.

W. Rynkiewicz-Domino