Telewizja niebezpieczna dla dzieci? [ROZMOWA]

Zacznijmy od tego, że długie godziny spędzone przed ekranem na nikogo nie działają pozytywnie. — Myślę, że ogólnie rzecz biorąc, oglądanie telewizji nie wpływa dobrze na ludzkość, a szczególnie na dzieci — mówi Dariusz Wasiński, psycholog. — Rodzice moich pacjentów często opowiadają mi o tym, jak czas spędzony przed telewizorem, czy komputerem zaburza funkcjonowanie ich pociech. Dzieci są bardziej rozdrażnione i trudno je uspokoić. Telewizja rozregulowuje system nerwowy i emocjonalny — dodaje.

Co jednak gdy dziecko stanie po drugiej stronie uczestnicząc w medialnej produkcji? Programy telewizyjne, w których występują dzieci, można podzielić na kilka grup. Jedną z nich są te, kładące nacisk na wzajemną rywalizację. — Prowadząc zajęcia, uczę dzieci współzawodnictwa i umiejętności przegrywania, staram się pokazać im, że porażka nie powoduje aż tak wielu negatywnych konsekwencji — informuje psychoterapeuta.

Co odróżnia rywalizację prezentowaną w telewizji od tej prowadzonej w realnym życiu? — Wydaje mi się, że dzieci ponoszące porażkę na antenie często sobie z nią nie radzą. W moim odczuciu to przekraczanie granic ich intymności. Dzieci nie kontrolują swoich emocji, które w telewizji są obnażane. Maluchy nie są przygotowane do tego, by miliony oglądały sytuacje, w których przegrywają. W normalnym życiu jest tak, że porażkę można z dzieckiem przepracować i wszystko mu wytłumaczyć — przekonuje Dariusz Wasiński. — Często to rodzice namawiają swoje pociechy, chcąc, by zaistniały i choć na chwilę stały się celebrytami — zauważa.

Należy jednak pamiętać, że kariera w blasku fleszy rozpoczęta w młodym wieku często generuje negatywne skutki w dorosłym życiu. — Jednym z takich przypadków jest historia Judy Garland, gwiazdy „Czarnoksiężnika z Oz”, której życie zakończyło przedawkowanie narkotyków — mówi Dariusz Wasiński. — To pokazuje, co w późniejszych latach może się dziać z dzieckiem, które zostało wciągnięte do na przykład machiny filmowej.

Programy, które ostatnio cieszą się ogromną popularnością, to te nastawione na emocje, tak zwane wyciskacze łez. To w nich poznajemy często historie całych rodzin, a w nagraniach uczestniczą też dzieci. — Tutaj również mamy do czynienia z niebezpiecznym zjawiskiem, a mianowicie pokazywaniem życia prywatnego — spostrzega Dariusz Wasiński. Tego typu produkcje zwykle skupiają się na negatywnych aspektach codzienności danej rodziny, której twórcy postanawiają pomóc. — Uczestnicy muszą zmagać się później z komentarzami, zwłaszcza środowiska, w którym żyją. Warto mieć na uwadze, że głównym założeniem takich programów nie jest pomoc. Ona jest tylko przy okazji. To, co ma największe znaczenie to oglądalność i zyski, a na takie produkcje jest bardzo duże zapotrzebowanie. Opierają się one na prostych scenariuszach, które często niewiele mają wspólnego z rzeczywistością.

Dariusz Wasiński przez kilkanaście lat pracował w domu dziecka. Nie ukrywa, że zaskoczyła go formuła jednej z produkcji emitowanych w latach 2002-2007. Program z założenia miał pomagać wychowankom tego typu placówek w znalezieniu rodzin zastępczych. — Przyjechali też do nas, ale nie wpuściłem ich — oświadcza. — Publiczne szukanie dzieciom opiekunów – czy to dobrze brzmi? Obejrzałem bardzo uważnie kilka odcinków tego programu. Żyłem w domu dziecka jako wychowanek, pracowałem w jednym z nich i byłem dyrektorem. Wydaje mi się więc, że w tej kwestii mam coś do powiedzenia. Te obrazy były stylizowane i nienaturalne. Jak można wchodzić dzieciom do domu, rozmawiać o ważnych sprawach intymnych i prezentować je jak produkty? Wydaje mi, że pewna granica intymności została tu przekroczona. Nawet jeśli część dzieci znalazła swoje miejsce, to ile z nich nie znalazło i poczuło się jeszcze gorzej? Moim zdaniem w taki sposób dzieci się nie wspiera. Można to robić bardziej rozsądnie, a w szczególności bez kamer. Są rzeczy, do których dzieci nie można dopuszczać. Oczywiście one opowiedzą na antenie o trudnych sytuacjach, ale nie powinno się ich do tego zachęcać. Niech zwierzają się osobom zaufanym — radzi psychoterapeuta.

Kolejną formą rozrywki, która cieszy się dużym zainteresowaniem odbiorców, są programy kręcone w domach uczestników. I tak obserwujemy na przykład takie produkcje, w których miejscami zamieniają się matki dwóch obcych sobie rodzin. Jak takie nagłe zmiany, wraz z obecnością kamer, wpływają na dzieci? — Z mojego punktu widzenia, taka sytuacja to szaleństwo — zaznacza Dariusz Wasiński. — To jest wchodzenie w butach w cudzą intymność. Czego byśmy nie poruszyli w tej kwestii, zawsze będziemy mówili o obnażaniu, żerowaniu i przekraczaniu kolejnego tabu intymności. Chyba to mnie najbardziej smuci. Rozumiem, że wkoło jest wiele problemów. Sam zawodowo zajmuję się pomaganiem, ale w zaciszu swojego gabinetu. Z punktu widzenia pomagacza, psychologa i terapeuty, nie godzę się z takimi produkcjami. Kiedy rodzice mnie o nie pytają, to zniechęcam ich nawet do oglądania. Programy, o których mówimy, są jednak nadal wyczekiwane, podglądanie innych wydaje się interesujące. Te produkcje jednak odbiegają od rzeczywistości, są schematyczne, a puentuje je zwykle równie nienaturalny happy end.

Czy jednak wśród całej oferty programów telewizyjnych, jest coś, co warto obejrzeć? — Między innymi filmy przyrodnicze, choć też zdarzają się dobrze zrobione filmy fabularne. Niektóre stacje wracają też do bardzo spokojnych, dawnych bajek typu „Bolek i Lolek”, czy „Miś Uszatek” — proponuje Dariusz Wasiński. — Czasem pokazywane jest też wartościowe kino familijne. Coraz więcej rodzin rezygnuje jednak w ostatnim czasie z telewizji całkowicie. Mądrzy rodzice wprowadzają tak zwany czas bezekranowy, kiedy wszyscy domownicy podczas dajmy na to weekendu, rezygnują z mediów. Okazuje się, że po jakimś czasie dzieci wychodzą ze swoich pokoi, częściej rozmawiają z rodzicami, wspólnie bawią się, grając w gry planszowe. To zadziała jednak tylko wtedy, gdy odstawimy te urządzenia, które dezorganizują nasz czas – kończy Dariusz Wasiński.

Kamila Kornacka

Czytaj e-wydanie
Dziennik Elbląski zawsze pod ręką w Twoim smartfonie, tablecie i komputerze

Kliknij w załączony PDF lub wejdź na stronę >>>kupgazete.pl