Ksiądz Mieczysław Józefczyk: Zasłużony duchowny i autor wielu publikacji o historii Elbląga

Nie wiadomo, czy nasza charakterystyczna katedra św. Mikołaja wyglądałaby tak samo, gdyby nie ksiądz Mieczysław Józefczyk. Zasłużył się nie tylko w Elblągu jako duchowny, ale również w kraju jako patriota.

Przyszedł na świat 15 maja 1928 roku w Woli Michowej w Bieszczadach. W latach 1942-1944 był uczniem legalnej Handelsschule (szkoła handlowa) i nielegalnego gimnazjum w Sochaczewie. W 1943 roku został przyjęty w szeregi Armii Krajowej. W wieku 16 lat brał udział w Powstaniu Warszawskim, a po zakończeniu II wojny światowej był członkiem niepodległościowego podziemia. Za działalność konspiracyjną przeżył w 1953 próbę zamachu na życie zorganizowaną przez UB. Od 1945 był związany z kultywującą tradycje patriotyczne i chrześcijańskie Warmińsko-Mazurską Chorągwią Harcerstwa Polskiego w Olsztynie. Do marca 1947 roku przebywał w ukryciu, ujawnił się na skutek amnestii. W 1946 roku rozpoczął studia w seminarium duchownym w Pelplinie, cztery lata później ukończył Wyższe Seminarium Duchowne „Hosianum” w Olsztynie i został wyświęcony na księdza.

W latach 1968-2005 był proboszczem parafii św. Mikołaja w Elblągu i dziekanem elbląskim. Od początku swojej posługi przyczynił się do odbudowy katedry, zachowując pozostałe z pożogi wojennej zabytki. Ksiądz Józefczyk wielokrotnie pomagał prześladowanym przez ówczesne władze PRL działaczom opozycji, wielu z nich w stanie wojennym ukrywało się na plebanii, organizował też pomoc materialną dla elbląskich rodzin. Był też diecezjalnym konserwatorem zabytków i wykładowcą historii sztuki i konserwacji zabytków w Wyższym Seminarium Duchownym w Elblągu. Za swoje zasługi otrzymał wiele odznaczeń – m.in. tytuł Honorowego Członka „Solidarności”, Honorowego Obywatela Elbląga czy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Był autorem wielu publikacji dotyczących historii chrześcijaństwa, dziejów Elbląga i okolic oraz historii współczesnej. Zmarł po długiej chorobie 25 grudnia 2019 roku w wieku 91 lat.

Oprócz prac o charakterze naukowym ksiądz Mieczysław Józefczyk napisał też dwie książki wspomnieniowe: „W połowie drogi. Wspomnienia z lat 1932-1968” oraz „Elbląskie drogi 1968-1993” – ta druga została Elbląską Książką Roku 2006. Jest to drugi tom wspomnień, w którym ksiądz Józefczyk opisał m.in. kulisy powstania diecezji elbląskiej, założenia Solidarności, sytuację po wyborze Karola Wojtyły na papieża i wszystko, co się działo, gdy w 1968 roku sam został proboszczem parafii św. Mikołaja i dziekanem elbląskim.

Opisywane wydarzenia to schyłek kościelnej polityki ekipy gomułkowskiej, pełne lata czasów gierkowskich i jaruzelskich. Relacja kończy się opisem cierpkich owoców zwycięstwa, niezborną wolnością w zakresie politycznym i kalekimi krokami początkującej diecezji. Przy pisaniu tych wspomnień autor posługiwał się nie tylko swoją pamięcią, ale również dostępnymi źródłami pomocniczymi, takimi jak akta parafialne, biuletyny „Solidarności” i nieliczne publikacje prasowe i książkowe. Obie książki stanowią pełne świadectwo dokonań tego elbląskiego duchownego, które na trwałe zapiszą się w pamięci elblążan.
Agata Tupaj