Najbardziej zdegradowane miejsca w Elblągu. Rewitalizacja 2.0 ma poprawić jakość życia ich mieszkańców

2023-02-14 13:20:07(ost. akt: 2023-07-03 20:51:48)

Autor zdjęcia: Ryszard Biel

Trwa opracowywanie programu rewitalizacji najbardziej zdegradowanych obszarów Elbląga. Jego głównym założeniem jest przeprowadzenie procesu rewitalizacji przy współpracy z mieszkańcami i dla mieszkańców. Wieloletni plan działań ma poprawić nie tylko jakość przestrzeni publicznej obszarów najbardziej zdegradowanych, ale przede wszystkim poziom życia osób tam zamieszkujących.
Do 2 marca 2023 roku potrwają konsultacje społeczne z mieszkańcami, dotyczące przygotowanej diagnozy najbardziej zdegradowanych miejsc w Elblągu. Po zakończeniu konsultacji sporządzony zostanie raport podsumowujący ich przebieg oraz zawierający informacje o sposobie rozpatrzenia wniesionych uwag. Następnie Rada Miejska ma przyjąć przygotowaną uchwałę w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego oraz obszaru rewitalizacji Miasta Elbląg. Podjęcie uchwały jest obowiązkowym etapem zmierzającym do rozpoczęcia procesu rewitalizacji zgodnie z prawem. Po przyjęciu uchwały rozpoczną się następne konsultacje w celu pogłębienia diagnozy obszarów przeznaczonych do rewitalizacji. Mają potrwać do 17 lipca tego roku i odbywać się z mieszkańcami już na obszarach zakwalifikowanych do procesu rewitalizacji. Celem ponownych konsultacji ma być precyzyjniejsze określenie miejsc przeznaczonych do rewitalizacji w wyznaczonych wcześniej obszarach i szczegółowe ustalenie potrzeb mieszkańców w sferze społecznej, które mogą zostać poddane rewitalizacji. Pozyskana w ten sposób wiedza wpiszę się w założenie procesu rewitalizacji 2.0 prowadzonego wspólnie z mieszkańcami i dla mieszkańców. Pozwoli też uzyskać wiedzę w zakresie tego, jakie projekty przygotować, oczywiście na podstawie możliwych dostępnych źródeł ich finansowania. Ostateczny Gminny Program Rewitalizacji na lata 20223-2030 ma zostać przygotowany do końca 31 grudnia 2023 roku.

Jak określono obszary najbardziej zdegradowane w Elblągu?

W celu przeprowadzenia analizy wskazującej, które miejsca w Elblągu to obszary najbardziej zdegradowane, zebrano dane, które zostały poddane ocenie poprzez określone wskaźniki w zakresie bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niepełnosprawności, bezradności i zagrożenia wykluczeniem społecznym, uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, zmian demograficznych, sfery gospodarczej, sfery środowiskowej, sfery przestrzenno-funkcjonalnej i sfery technicznej. Obszar miasta został podzielony na 16 jednostek zgodnie z granicami obrębów ewidencyjnych i w oparciu o zachowanie ciągłości procesów rewitalizacyjnych prowadzonych na podstawie Lokalnego Programu Rewitalizacji Elbląga 2020+ oraz przy uwzględnieniu struktury funkcjonalno-przestrzennej i sytuacji demograficznej miasta. Taki podział powodował jednak, że występowały znaczne dysproporcje pomiędzy poszczególnymi jednostkami pod względem liczby ludności zameldowanej w ich granicach.

Przy takim podziale jednostki A, D, H, K, L i M liczyły od 10,2 tys. do ponad 16 tys. mieszkańców, podczas gdy w pozostałych jednostkach liczba mieszkańców wahała się w granicach od 1,2 tys. do 7,9 tys. Ze względu na morfologię i strukturę funkcjonalno-przestrzenną miasta, a także potrzebę uzyskania większej porównywalności obszaru analitycznego, przyjęto podział miasta na 23 jednostki. W ten sposób otrzymano jednostki analityczne, w których liczba ludności zameldowanej według stanu na 31.12.2021 r. waha się w granicach od 1 140 do 7 473.
Obrazek w tresci

Po dokonaniu analizy stwierdzono, że obszary zdegradowane to tereny jednostek nr: B, H, I, J, K, N, O, Q, S, U, V i W. Obejmują one m.in. dzielnice i obręby: Zdrój, Na Stoku, Łasztownia, Zawodzie, Wyspa Spichrzów, Osiek, Zatorze, Nowe Pole, Dąbki oraz część Witoszewa, Kępy Północnej i Śródmieścia.

Na mapie zaznaczono obszar najbardziej zdegradowany. Kolorem fioletowym obwiedziono obszar przeznaczony do rewitalizacji.
Obrazek w tresci

Cały obszar zdegradowany zamieszkuje niespełna 47 proc. mieszkańców Elbląga, co znacznie przekracza ustawowo dopuszczalny wskaźnik 30 proc., a powierzchnia obszaru zdegradowanego obejmuje ponad 26 proc. powierzchni całego miasta, co również przekracza ustawowy wskaźnik 20 proc. powierzchni gminy. Dlatego też niecały wyznaczony obszar najbardziej zdegradowanych miejsc w Elblągu ma zostać objęty planowaną na najbliższe lata rewitalizacją. Ze wskazanych dwunastu najbardziej zdegradowanych miejsc w Elblągu ostatecznie wyznaczono osiem obszarów, które ma objąć w najbliższych latach proces rewitalizacji. To 15 proc. powierzchni Elbląga zamieszkiwany przez 27 proc. mieszkańców miasta (prawie 30 tys. osób). Przyjęto, że rewitalizacji nie zostaną poddane dzielnica Warszawskie Przedmieście, Na Stoku, Kępa Północna czy okolice dworca Elbląg-Zdrój.

Odejście od betonozy. Rewitalizacja z ludźmi i dla ludzi

Jak wskazuje Andrzej Brzozowy z konsorcjum Projekty Miejskie, doradca i ekspert w zakresie rozwoju terytorialnego i współautor opracowanej diagnozy najbardziej zdegradowanych miejsc w Elblągu, współczesna rewitalizacja zwana rewitalizacją 2.0 to spójność modernizacji przestrzeni publicznej idąca w parze z działaniami społecznymi. A więc planowana rewitalizacja najbardziej zdegradowanych obszarów w Elblągu ma skupić się nie tylko na nowych inwestycjach, ale przede wszystkim na problemach społecznych ludzi zamieszkujących wyznaczone obszary. Planowana rewitalizacja ma być procesem wyprowadzania najbardziej zdegradowanych obszarów Elbląga z kryzysu, ma być programem przeciwdziałającym wykluczeniu społecznemu, pomagającym rozwiązywać problemy mieszkańców najbardziej zdegradowanych miejsc. I co istotne — ma nie kończyć się na jednym czy dwóch projektach unijnych, ma to być ciągłość działań opracowanych przy współpracy z mieszkańcami danego obszaru w oparciu o różne źródła finansowania. Głównym założeniem przyszłej rewitalizacji Elbląga ma być też odejście od tzw. betonozy i unikanie projektów, które zabierają zielone przestrzenie miasta.


We wtorek 14 lutego w Ratuszu Staromiejskim o godz.16:00 odbędzie się spotkanie konsultacyjne dla mieszkańców Elbląga związane z pracami nad Gminnym Programem Rewitalizacji.

Mieszkańcy Elbląga mogą przedstawić swoje ewentualne uwagi i propozycje zmian wraz z argumentacją w sprawie obszaru wyznaczonego do rewitalizacji: pisemnie — za pomocą formularza, który znajdziecie TUTAJ oraz ustnie w siedzibie Urzędu Miejskiego w Departamencie Strategii i Rozwoju ul. Łączności 1 (budynek USC, I piętro, pokój nr 14) w godzinach pracy urzędu. Uwagi i wnioski można składać do 2 marca.

OBJAŚNIENIE

Obszar zdegradowany to według przepisów obszar miasta, na którym występuje kumulacja negatywnych zjawisk społecznych, czyli znajdujący się w stanie kryzysowym. Natomiast obszar przeznaczony do rewitalizacji (procesu wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych) to obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, na którym z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gmina zamierza prowadzić rewitalizację. Ustawa o rewitalizacji zakłada, że obszar rewitalizacji nie może mieć powierzchni większej niż 20 proc. powierzchni miasta i może być zamieszkały przez nie więcej niż 30 proc. liczby mieszkańców miasta.

Obszar z kumulacją zjawisk kryzysowych to część miasta znajdująca się w stanie kryzysowym ze względu na szczególne nagromadzenie negatywnych zjawisk społecznych, w tym przede wszystkim: bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, wysokiej liczby mieszkańców będących osobami ze szczególnymi potrzebami, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym.