Dzisiaj rozpoczynają się matury. Ponad 270 tys. uczniów pisze dziś egzamin z języka polskiego

Wśród tegorocznych maturzystów będzie pierwszy rocznik absolwentów czteroletnich liceów ogólnokształcących, którzy uczyli się zgodnie z nową podstawą programową kształcenia ogólnego i będzie zdawać egzamin w nowej formule (tzw. Formuła 2023). Jak podała Centralna Komisja Egzaminacyjna to około 158,4 tys. abiturientów.

Z kolei tegoroczni absolwenci techników to ostatni rocznik kończący czteroletnie technikum, uczący się według starej podstawy programowej. Będą oni zdawać maturę w starej formule (tzw. Formuła 2015). Wraz z nimi maturę w tej formule zdawać będą też tegoroczni absolwenci szkół branżowych II stopnia. Łącznie chęć zdawania matury zadeklarowało około 114 tys. tegorocznych absolwentów techników i szkół branżowych.

Absolwenci techników maturę według nowych zasad będą po raz pierwszy zdawać wiosną 2024 r. Wówczas przystąpi do niej pierwszy rocznik absolwentów pięcioletnich techników.

Chęć przystąpienia do matury w tym roku – jak w latach ubiegłych – zadeklarowali też abiturienci z wcześniejszych roczników. Wśród nich będą osoby, które zdecydowały się przystąpić do egzaminu bądź egzaminów niezdanych w ubiegłych latach lub przystąpić do egzaminu z nowego przedmiotu albo przystąpić do zdawanego wcześniej egzaminu, aby poprawić jego wynik.

Chęć przystąpienia do polskich egzaminów maturalnych zadeklarowało także 153 abiturientów, obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego br., po ataku Rosji na Ukrainę (141 ma przystąpić do egzaminu w Formule 2023, a 12 w Formule 2015).

Egzamin maturalny – podobnie jak w roku ubiegłym i dwa lata temu – będzie przeprowadzony na podstawie wymagań egzaminacyjnych. Stanowią one zawężony katalog wymagań (o 20-30 proc. w zależności od przedmiotu) określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, które były podstawą przeprowadzania egzaminów w latach ubiegłych.

Osobne wymagania egzaminacyjne opracowano dla absolwentów czteroletnich liceów, a osobne dla absolwentów czteroletnich techników, szkół branżowych II stopnia i absolwentów szkół ponadpodstawowych z lat ubiegłych.

Maturzysta (niezależnie czy zdaje maturę według starej, czy według nowej formuły) musi przystąpić do trzech obowiązkowych pisemnych egzaminów na poziomie podstawowym: z języka polskiego, z matematyki i z języka obcego. Abiturienci ze szkół lub klas z językiem nauczania mniejszości narodowych obowiązkowy mają jeszcze egzamin pisemny z języka ojczystego na poziomie podstawowym.

Maturzyści muszą też przystąpić obowiązkowo do jednego pisemnego egzaminu na poziomie rozszerzonym (w przypadku języka obcego nowożytnego na poziomie rozszerzonym lub dwujęzycznym), czyli do egzaminu z tzw. przedmiotu dodatkowego lub do wyboru. Chętni mogą przystąpić maksymalnie jeszcze do pięciu egzaminów na poziomie rozszerzonym.

Wśród przedmiotów do wyboru są: biologia, chemia, filozofia, fizyka, geografia, historia, historia sztuki, historia muzyki, informatyka, język łaciński i kultura antyczna, wiedza o społeczeństwie, języki mniejszości narodowych i etnicznych, język regionalny, a także matematyka, język polski i języki obce nowożytne. Egzaminy z przedmiotu do wyboru zdawane są na poziomie rozszerzonym. Dlatego do tej grupy zaliczane są także – na tym poziomie – przedmioty, które są obowiązkowe na poziomie podstawowym.

Od 2022 r. absolwenci czteroletniego technikum i absolwenci branżowej szkoły II stopnia nie mają obowiązku przystąpienia do egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym, jeżeli spełnili wszystkie warunki niezbędne do uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe albo dyplomu zawodowego w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Aby uzyskać takie zwolnienie, musieli do 20 kwietnia br. złożyć pisemną informację o rezygnacji z przystąpienia do egzaminu maturalnego z przedmiotu dodatkowego lub z przedmiotów dodatkowych. Z danych CKE wynika, że w tym roku do żadnego egzaminu na poziomie rozszerzonym nie przystąpi 782 maturzystów.

Wszyscy tegoroczni abiturienci muszą też przystępować do dwóch egzaminów ustnych: z języka polskiego i z języka obcego. Maturzyści ze szkół dla mniejszości narodowych muszą przystąpić jeszcze do egzaminu ustnego z języka ojczystego. To powrót do obowiązkowych egzaminów ustnych po przerwie spowodowanych pandemią COVID-19, gdy ze względów sanitarnych egzaminy ustne organizowane były tylko dla tych maturzystów, którzy potrzebowali wyniku z takiego egzaminu przy rekrutacji na uczelnie zagraniczne.

Czas trwania egzaminów pisemnych zależy od przedmiotu, który maturzysta zdaje, od poziomu i formuły, zgodnie z którą zdaje. Na przykład egzamin z języka polskiego w Formule 2015 na poziomie podstawowym trwa 170 minut, a na rozszerzonym – 180 minut, a w Formule 2023 na poziomie podstawowym – 240 minut, a na poziomie rozszerzonym – 210 minut. Z kolei egzamin z matematyki w Formule 2015 na poziomie podstawowym trwa 170 minut, a na poziomie rozszerzonym – 180 minut, a w Formule 2023 na obu poziomach trwa 180 minut.

Egzaminy pisemne będą się rozpoczynały o godz. 9.00 i 14.00. Zgodnie z harmonogramem CKE 4 maja rano przeprowadzony będzie egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym. W tym dniu nie będzie egzaminu po południu.

Pisemna sesja egzaminacyjna potrwa do 23 maja. Sesja egzaminów ustnych rozpocznie się 18 maja i potrwa do 20 maja. Egzaminy ustne będą przeprowadzane według harmonogramów ustalonych przez przewodniczących zespołów egzaminacyjnych.

Najwięcej zmian na maturze przeprowadzanej w nowej formule obejmuje egzamin z języka polskiego zarówno w zakresie sprawdzanej wiedzy, jak i w formy jej sprawdzania.

Arkusz egzaminacyjny z języka polskiego na poziomie podstawowym w nowej formule podzielony jest na dwa zeszyty. W pierwszym są dwa testy: "Test – Język polski w użyciu" i "Test historycznoliteracki". W drugim zeszycie trzeba napisać wypracowanie na jeden temat wybrany z dwóch zaproponowanych.

Z kolei na egzaminie ustnym z języka polskiego, przeprowadzanym według nowej formuły, maturzysta będzie losował zestaw egzaminacyjny składający się z dwóch zadań. Jedno z nich z zakresu lektury obowiązkowej (pytanie z ogłoszonych przez CKE grupy zadań jawnych), drugie (z grupy pytań niejawnych) – związane z literaturą lub z innymi dziełami sztuki. Zdający ma omówić je na podstawie dołączonego do polecenia tekstu, np. ikonograficznego, literackiego czy językowego.

Aby zdać maturę, abiturient – niezależnie czy zdaje według nowej, czy według starej formuły – musi uzyskać minimum 30 proc. punktów z egzaminów obowiązkowych. W przypadku przedmiotu do wyboru nie ma progu zaliczeniowego, wynik z egzaminu służy tylko przy rekrutacji na studia.

Abiturienci, którzy nie przystąpią z przyczyn losowych lub zdrowotnych do egzaminów w sesji majowej, mogą zdawać je w sesji dodatkowej w czerwcu. Jej termin wyznaczono na 1-19 czerwca.

Prace maturzystów sprawdzą egzaminatorzy. Centralna Komisja Egzaminacyjna 7 lipca ogłosi wyniki tegorocznych matur. Tego też dnia maturzyści poznają swoje indywidualne wyniki.

Maturzysta, który zakwestionuje uzyskany przez siebie wynik, może się odwołać. Procedura jest kilkustopniowa. Każdy maturzysta może wystąpić do właściwej terytorialne okręgowej komisji egzaminacyjnej o wgląd do swojej ocenionej pracy. Może wykonać zdjęcie arkusza egzaminacyjnego. Jeśli ma zastrzeżenia do oceny, może wystąpić o weryfikację do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej. Dyrektor OKE – po rozpatrzeniu wniosku – może ocenę zmienić lub podtrzymać dotychczasową.

Maturzysta, który nadal kwestionuje wynik, może się odwołać do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego przy Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Wniosek taki należy złożyć w siedem dni od otrzymania informacji z OKE o wyniku weryfikacji sumy punktów. Wniosek może dotyczyć tylko oceny zadań, które nie zostały pozytywnie zweryfikowane w OKE. Choć formalnie wniosek kierowany jest do dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, należy złożyć go w macierzystej okręgowej komisji egzaminacyjnej.

Wniosek jest ponownie rozpatrywany przez OKE. Dyrektor OKE może uznać całe odwołanie, tylko część lub nie uznać go wcale. Odpowiedzi, których nie uzna, przekazuje do Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Dyrektor CKE kieruje je do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego. W skład kolegium wchodzą doświadczeni egzaminatorzy i eksperci z określonej dziedziny nauki.

Maturzysta, który nie zda jednego obowiązkowego egzaminu, ma prawo do poprawki. Sesja egzaminów poprawkowych odbędzie się 21-22 sierpnia. Abiturient, który nie zda więcej niż jednego egzaminu, może poprawiać je dopiero za rok. (PAP)