„Tego zapomnieć się nie da i nie można”. Obchody 78. rocznicy oswobodzenia KL Stutthof

We wtorek przypadła 78. rocznica oswobodzenia obozu KL Stutthof przez żołnierzy 48. Armii III Frontu Białoruskiego. W chwili zajęcia obozu przez Sowietów znajdowało się w nim około 150 więźniów, których nie objęła żadna z poprzednich ewakuacji, a także kilkanaście tysięcy cywili ewakuowanych wiosną z Prus Wschodnich i Pomorza.

Na terenie dawnego obozu, przed pomnikiem Walki i Męczeństwa w Muzeum Stutthof w Sztutowie, odbyła się we wtorek uroczystość upamiętniająca to wydarzenie. Wśród uczestników były m.in. dwie byłe więźniarki Helena Majkowska i Maria Kowalska.

— Pamięć tych wydarzeń zobowiązuje nas do przekazania prawdy następnym pokoleniom, aby to, co tu było, nigdy się nie powtórzyło — mówiła Kowalska.
Wyjaśniła, że przyjeżdża na teren dawnego obozu by "czcić pamięć o tych, co w okrutny sposób stracili życie".

— Będąc tu, byłyśmy świadkami ciernia bitych i sponiewieranych, zniewolonych ludzi, więźniów. Tego zapomnieć się nie da i nie można — podkreśliła.
Kowalska — jak wyjaśniła — trafiła do obozu KL Stutthof jako jeniec wojenny. Wcześniej działała w konspiracji i brała udział w Powstaniu Warszawskim. "Taki los spotkał nas - 40. dziewczyn, powstanek, sanitariuszek, łączniczek, przeważnie z Pułku Baszta" - mówiła była więźniarka.

—Jesteśmy tu, by oddać hołd bestialsko zamordowanym kobietom, mężczyznom, dzieciom, ale i po to, by zachować pamięć o tamtych czasach i o walce o godność i przetrwanie — zaznaczyła.

Dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie Piotr Tarnowski zwracając się do byłych więźniarek, nazwał "bohaterstwem" ich przybycie do miejsca, które "kojarzy się tylko ze złem".

— Stutthof to miejsce, Stutthof to historia, Stutthof to wspomnienia. Te zapisane na stronach książek, kadrach materiałach wideo i w dźwiękach wywiadów. To relacje byłych więźniów, badania naukowców, refleksje odwiedzających muzeum. Lecz Stutthof to coś jeszcze: to symbol, który posiada znaczenie poza czasem i miejscem. Istnieje w przeszłości i przyszłości. Jest fragmentem mówiącym o całości, mającym wiele znaczeń. Symbolizuje okropne zbrodnie popełnione przez ludzi wobec ludzi — powiedział dyrektor muzeum.

Tarnowski odniósł się również do bieżących wydarzeń w Ukrainie.

— Niestety nadal mamy do czynienia z konfliktami na całym świecie. Cały czas pozwalamy, aby mrok ukryty w naturze człowieka przejmował nad nim kontrolę. Trwająca wojna w Ukrainie jest najbliższym przykładem. Łączymy się w modlitwie z ofiarami kolejnego bezsensownego konfliktu. Jednak nie zapominamy, że zło jest czynione na całym świecie — dodał.

Obok głównych uroczystości, tegorocznym obchodom rocznicowym będą towarzyszyły także inne wydarzenia. W czwartek Muzeum wspólnie ze Szkołą Podstawą im. Pamięci Ofiar Stutthofu organizuje dla uczniów XXVI Bieg Pamięci Narodowej. Natomiast w sobotę odbędzie się I Bieg Pamięci Ofiar KL Stutthof.