Jan Gieryga upamiętniony w Elblągu [ZDJĘCIA]

Jan Gieryga (ur. w 1905 r.) od 1924 roku służył w Marynarce Wojennej II RP. Walczył w wojnie obronnej 1939 roku, służąc na ORP „Mewa” w stopniu bosmana. Został ranny w kark podczas ostrzału pierwszego dnia wojny. Dostał się do niewoli niemieckiej jako jeniec wojenny. Po zwolnieniu ze stalagu przebywał w Bydgoszczy. W latach 1941-1945 pracował w fabryce prochu w Łęgnowie. Wspomagał osoby przebywające w obozie w Potulicach, woził dla nich żywność i środki lecznicze.

W kwietniu 1945 roku przyjechał do Elbląga wraz z Morską Grupą Operacyjną, jako przedstawiciel Związku Marynarzy i Straży Portowej. Do portu Sowieci nikogo nie wpuszczali.

Na początku najbardziej brakowało ludzi do zapewnienia bezpieczeństwa. Więc wstąpił do MO, gdzie pracował w charakterze zastępcy komendanta, aż do chwili kiedy władza dokonała przeglądu kadr i zwolniła tych, których uznała za „element niepewny”.

Potem trafił do Zarządu Miejskiego, gdzie pracował do 17 września 1945 roku jako intendent. Dopiero potem zatrudnił się w porcie przy reperacji motorówek i jachtów.

Jana Gierygę ubecy aresztowali 28 września 1945 roku i doprowadzili do siedziby bezpieki w willi przy ul. Królewieckiej, dziś szkoła Regent. Tak się stało, gdyż funkcjonariusze chcieli odebrać mu mieszkanie i zająć jego mienie. Powołali fałszywych świadków, którzy twierdzili, że Gieryga jest niemieckim zbrodniarzem. Gdy 16 marca 1946 roku uniewinniony wyszedł na wolność, w swoim domu zastał prześladowców z UB, którzy prowadzili przesłuchania w Elblągu. Nie zostali nigdy ukarani i nie zwrócili zagarniętego mienia.

Jan Gieryga był zastępcą kierownika na holowniku „Herkules”.

Zmarł w Elblągu w 1953 roku w wieku czterdziestu ośmiu lat.

We wtorek 6 czerwca na elbląskim cmentarzu Agrykola odbyła się uroczystość odsłonięcia tabliczki „Grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski” bosmana Jana Gierygi.

— Jest to pierwsza tabliczka „Grób weterana” w Elblągu. Na mój wniosek przyznana przez Instytut Pamięci Narodowej. Dodam, że sylwetka Jana Gierygi została przedstawiona na wystawie „Miasto odnalezionych przeznaczeń” gdańskiego IPN, której mam zaszczyt być współautorką — przekazuje Grażyna Wosińska.

I dodaje: — To początek mojej akcji, by docelowo wszystkie groby „elbląskich” weteranów były oznakowane. Jest to niezwykle ważne, ponieważ tabliczka „Grób weterana” powinna wzbudzić zainteresowanie zarówno dorosłych jak i młodzieży. Wtedy pamięć przetrwa w następnych pokoleniach.