Warto przeczytać: Maria Lubocka-Hoffmann: „Retrowersja w Elblągu. Nowe życie Starego Miasta”

2023-09-16 12:00:00(ost. akt: 2023-09-15 13:08:34)
Książka autorstwa Marii Lubockiej-Hoffmann dotycząca doktryny konserwatorskiej – stworzonej przez autorkę publikacji – jaką jest tytułowa retrowersja

Książka autorstwa Marii Lubockiej-Hoffmann dotycząca doktryny konserwatorskiej – stworzonej przez autorkę publikacji – jaką jest tytułowa retrowersja

Autor zdjęcia: Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Pomysłów na odbudowanie Starego Miasta w Elblągu było wiele. Jednak rozwiązanie, które zaproponowała wojewódzka konserwator zabytków Maria Lubocka-Hoffman, było na skalę Polski innowacyjne. Mowa o retrowersji, czyli budowie kamienic w zgodzie z dawnym układem ulic, tak by oddać klimat pierwowzoru. O tym, na czym polegała rewitalizacja Starego Miasta i w jaki sposób przebiegała, można przeczytać w jej najnowszej książce.
„Retrowersja w Elblągu. Nowe życie Starego Miasta” to obszerna praca naukowa, która stanowi znakomite źródło informacji na temat unikalnej koncepcji odbudowy i rewitalizacji historycznego Starego Miasta w Elblągu. Autorka przybliża nam proces odbudowy, który stanowił alternatywę dla popularnych działań modernistycznych czy rekonstrukcyjnych.

Koncepcja retrowersji, stworzona w latach 80. XX wieku przez Marię Lubocką-Hoffmann, przyniosła Elblągowi unikalny sposób na przywrócenie dawnej świetności Starego Miasta. Autorka opisuje, na czym polegała ta nowatorska metoda – mianowicie na budowie kamienic na bazie historycznych fundamentów z zachowaniem autentycznej siatki ulic oraz skali kwartałów. To nie była dokładna kopia dawnych budynków, lecz twórcza wariacja na temat ich pierwowzoru. Dzięki tej koncepcji Elbląg uniknął losu innych miast, które po wojnie decydowały się na budowę bloków z wielkiej płyty, tak jak chociażby w Kołobrzegu czy Malborku.
Książka nie tylko prezentuje samą ideę retrowersji, ale także przedstawia wyzwania, jakie towarzyszyły jej wdrażaniu. Autorka omawia proces tworzenia koncepcji oraz opisuje interdyscyplinarne badania naukowe, które pomogły w jej realizacji. Wskazuje również na istotę zachowania ducha historycznego miasta poprzez odtworzenie tkanki urbanistycznej i architektonicznej.
W tekście Maria Lubocka-Hoffmann poświęca uwagę nie tylko samej koncepcji retrowersji, ale także kontekstowi, w jakim się ona pojawiła. Opisuje, jakie było ówczesne podejście do rekonstrukcji miast, co podkreśla innowacyjność retrowersji – wiele miast odbudowywano bowiem w modernistycznym stylu. Autorka zaznacza, że retrowersja nie ogranicza się jedynie do odbudowy budynków, ale jest kompleksowym podejściem do zachowania dziedzictwa miasta.

Książka „Retrowersja w Elblągu. Nowe życie Starego Miasta” stanowi swoistą encyklopedię odbudowy Starego Miasta w Elblągu. Autorka systematyzuje wiedzę na temat tego procesu, biorąc pod uwagę nie tylko architektoniczne aspekty, ale także historyczne i interdyscyplinarne badania. Przybliża czytelnikowi historię miasta, jego założenie oraz kluczowe etapy odbudowy, umożliwiając lepsze zrozumienie kontekstu i znaczenia retrowersji dla Elbląga.
Warto podkreślić, że książka skupia się nie tylko na sukcesach, lecz również na problemach i wyzwaniach towarzyszących procesowi odbudowy. Autorka analizuje nową zabudowę, która powstaje na Starym Mieście, i zwraca uwagę na przypadki, które nie do końca oddają ducha historycznego miasta, takie jak kamienice tuż przy Ratuszu Staromiejskim czy te znajdujące się na ul. Studziennej i Bednarskiej.

„Retrowersja w Elblągu. Nowe życie Starego Miasta” to obszerna i rzetelna praca naukowa, która ukazuje zarówno samą koncepcję retrowersji, jak i jej oddziaływanie na odbudowę miasta oraz zachowanie jego dziedzictwa. Książka ta stanowi cenne źródło informacji dla wszystkich zainteresowanych architekturą, historią Starego Miasta w Elblągu oraz procesami rewitalizacji urbanistycznej.

Agata Tupaj