W Buczyńcu pamiętają o twórcy Kanału Elbląskiego [ZDJĘCIA]

2022-07-16 10:38:32(ost. akt: 2022-07-18 15:43:47)
Kanał Elbląski to unikat w wymiarze historycznym. Kiedyś przyczynił się do rozwoju gospodarczego całego regionu, dziś stanowi wyjątkową atrakcję turystyczną. Jego koncepcję opracował pruski inżynier, którego pomnik — już po raz trzeci — odsłonięto w Buczyńcu.
Georg Jacob Steenke urodził się 30 czerwca 1801 roku w ówczesnym Królewcu. Jego ojciec — autor "Podręcznika pilota albo wskazówek, jak wejść bez pilota do portu w Pilawie w czasie sztormu" — był kapitanem tytułowego portu. Za to dziadek pełnił funkcję pilota morskiego w Królewcu.

Młody Steenke początkowo studiował prawo, kontynuowanie nauki przerwała jednak nagła śmierć ojca, który w 1818 utonął, ratując angielskich żeglarzy.

W tym samym roku Steenke rozpoczął naukę w berlińskiej Akademii Budownictwa i zdobył tytuł mistrza budowlanego. Pięć lat później ukończył budowę Kanału Seckenburgskiego, a następnie — zgodnie ze służbowym poleceniem — przyjechał do Elbląga.

To właśnie Georg Jacob Steenke opracował projekt jezior Pojezierza Iławskiego i budowy Kanału Elbląskiego. Jego rozwiązanie pozwalało statkom pokonać 100-metrową różnicę poziomów wody dzięki pochylniom z suchym grzbietem.
150 lat temu — w 1872 roku — wdzięczni mieszkańcy odsłonili na szczycie pochylni Buczyniec pomnik ku czci twórcy kanału i kanałowej pochylni — Georga Jacoba Steenke, który miał sławić dokonania inżyniera oraz jego — wówczas 50-letnią — pracę zawodową.

Po przejściu na emeryturę inżynier zamieszkał nad zbudowanym przez siebie kanałem we wsi Czulpa koło Małdyt. Cieszył się honorowym obywatelstwem dwóch miast — Elbląga i Miłomłyna. G. J. Steenke zmarł 22 kwietnia 1884 roku w Elblągu.

Po II wojnie światowej wspomniany pomnik — jako poniemiecki — zrzucono z cokołu, ale cudem ocalał. Pod koniec lat 80. z inicjatywy mieszkańców i za akceptacją ówczesnej wojewódzkiej konserwatorki zabytków w Elblągu, choć wbrew stanowisku partyjnych władz, pomnik powrócił na swoje pierwotne miejsce.

Jak do tego doszło?
Około roku 1986-87 do prof. Marii Lubockiej-Hoffman — ówczesnej wojewódzkiej konserwatorki zabytków w Elblągu — zgłosiło się kilku mieszkańców, którzy znaleźli fragment pomnika, prosząc o zgodę na ponowne umieszczenie go w miejscu, w którym oryginalnie się znajdował. Maria Lubocka-Hoffman zgodziła się na to, zdając sobie sprawę z tego, że pomnik jest świadectwem historii.

Konserwatorka została jednak wezwana przez rządzącą wówczas partię do Elbląga, gdzie usłyszała, że grozi jej zwolnienie za odtwarzanie niemieckich pamiątek. Uratowała przyszłość — zarówno swoją, jak i pomnika, mówiąc, że Steenke był Holendrem. Dzięki temu pomnik wrócił na swoje miejsce, ale zaznaczyć należy, że twórca Kanału Elbląskiego nie był holenderskim, ale pruskim inżynierem.

Do dziś na obelisku znaleźć można jednak napisy w trzech językach — niemieckim, polskim i niderlandzkim. Ponowne odsłonięcie pomnika w Buczyńcu odbyło się we wtorek 15 lipca — dokładnie w 150. rocznicę pierwotnego odsłonięcia pomnika oraz dla uczczenia 200. rocznicy pracy zawodowej G.J. Steenke.

— Kanał Elbląski to unikat w wymiarze historycznym. Upłynęły 162 lata od jego oficjalnego otwarcia dla żeglugi towarowej. W XIX wieku Kanał Elbląski jako szlak komunikacyjny pełnił ważną rolę gospodarczą, przyczyniając się do rozwoju pojezierzy — ostródzkiego i iławskiego — oraz ich komunikacji z portami w Gdańsku i Elblągu, do których przewożono głównie płody rolne i drewno — mówił burmistrz Pasłęka Marek Sarnowski.

I przypominał: — Rozwój transportu kolejowego i samochodowego wpłynął na zmniejszenie przewozów towarowych na Kanale i już w latach 30. XX wieku był on wykorzystywany jedynie przez turystów. Pomimo utraty jego pierwotnej funkcji, Kanał Elbląski nie stał się jedynie muzealnym eksponatem — wciąż jest żywym elementem życia gospodarczego i społecznego naszego regionu, a w szczególności gminy Pasłęk, na której terenie w dużej części jest położony.

Podczas uroczystości wystąpiła Orkiestra Dęta OSP w Zielonce Pasłęckiej i zespół folklorystyczny Pasłęczanie.