Wysoczyzna Elbląska od A do Z: C jak cesarz

2023-02-11 18:00:00(ost. akt: 2023-07-03 20:59:11)
Kadyny od początku były królewskie. Mieszkała tu ponoć kiedyś pruska księżniczka

Kadyny od początku były królewskie. Mieszkała tu ponoć kiedyś pruska księżniczka

Autor zdjęcia: Archiwum PKWE

Wysoczyzna Elbląska zaskakuje tajemniczymi leśnymi ścieżkami i panoramicznymi widokami. Liczne szlaki piesze i rowerowe prowadzą przez najbardziej atrakcyjne turystycznie wzgórza między Elblągiem a Tolkmickiem, stąd poświęcamy im nasz nowy cykl „Poznaj Wysoczyznę Elbląską od A do Z!”.

TURYSTYCZNE ABECADŁO


C JAK CESARZ

Historia Cesarza Wilhelma II na terenie Wysoczyzny Elbląskiej zaczyna się w 1898 roku. Wówczas właściciel Kadyn Artur Birkner zapisał w testamencie cesarzowi kadyński majątek. 2 czerwca 1899 roku cesarz po raz pierwszy przyjeżdża do Kadyn. „To najpiękniejszy rejon mojej monarchii” — miał powiedzieć zachwycony władca. Fakt pojawienia się cesarza upamiętnia obelisk stojący nieopodal Pagórek.
Podczas pobytów w Kadynach cesarz  interesował się stanem gospodarki i maszynami rolniczymi
Fot. Archiwum Zbigniewa Zajchowskiego
Podczas pobytów w Kadynach cesarz interesował się stanem gospodarki i maszynami rolniczymi

Wielki rozwój wsi
Po zmianie właściciela nastąpił rozwój wsi. Mocno zrujnowany majątek przebudowano według projektów berlińskich architektów. W prace zaangażowany był m.in. Conrad Steinbrecht, znany restaurator zamku malborskiego. Zabudowę mieszkalną uzupełniono o obiekty publiczne wznoszone z kolei w stylu nawiązującym do budownictwa zakonu krzyżackiego, m.in. są to: budynek poczty, szkoła, dom opieki społecznej i karczma. Przebudowano również pałac, który został powiększony o wschodnie skrzydło, gdzie umieszczono kuchnię i mieszkania dla służby. Wybudowano również port oraz przystanek kolei. Na placu, który oddzielał pałac od wsi, wybudowano sześciokątną studnię.
Majątek kadyński świetnie prosperował pod zarządzającym w imieniu cesarza Ruedigerem von Etzdorfem. Hodowano tu konie, krowy, owce, świnie i drób. Zaczęto stosować nowoczesne maszyny rolnicze.

Królewska manufaktura majoliki
Pokłady gliny występujące wokół wsi przyczyniły się do powstania cegielni oraz manufaktury ceramicznej, w której na początku produkowano wyroby na potrzeby pałacu, później produkowano inne wysmakowane przedmioty doceniane zarówno w kraju, jak i za granicą. Unikatowa ceramika kadyńska łączy klasyczne motywy z prostotą wczesnego modernizmu. Wpływ na klasycyzującą estetykę tego okresu miał przede wszystkim gust cesarza, który opiniował projekty.
Przykładem możliwości i kunsztu kadyńskiej ceramiki był zbudowany z inicjatywy cesarza kościół ewangelicki nazywany „Świątynią Pokoju”. Budynek był wspaniale wyposażony, posiadał świetną akustykę, lecz mimo dobrego stanu technicznego został rozebrany w 1958 roku.

Śladami Jego Cesarskiej Mości
Cesarz pałac w Kadynach traktował jako letnią rezydencję. Był tu zaledwie kilkakrotnie, częściej bywała tu jego małżonka Wiktoria Augusta z dziećmi. Od zakończenia I wojny światowej pałac był niezamieszkały, ale na polecenie cesarza parter pałacu pełnił funkcję muzeum. W latach 1937-1944 stałym mieszkańcem pałacu był wnuk cesarza, książę Ludwik Ferdynand ze swoją liczną rodziną.

Jolanta Zielińska, Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej
Z inicjatywy cesarza w Kadynach wybudowano kościół ewangelicki nazywany Świątynią Pokoju
Fot. Archiwum Zbigniewa Zajchowskiego
Z inicjatywy cesarza w Kadynach wybudowano kościół ewangelicki nazywany Świątynią Pokoju

Z inicjatywy cesarza w Kadynach wybudowano kościół ewangelicki nazywany Świątynią Pokoju
Fot. Archiwum Zbigniewa Zajchowskiego
Z inicjatywy cesarza w Kadynach wybudowano kościół ewangelicki nazywany Świątynią Pokoju

Fot. Zygmunt Gawron


A już w piątek 24 lutego w Dzienniku Elbląskim przeczytacie o dzięciołach występujących na Wysoczyźnie Elbląskiej.


Przeczytaj pierwszą część cyklu: A jak Abegg

Przeczytaj drugą część cyklu: B jak bielik

Wysoczyznę Elbląską polecamy zwiedzać przy pomocy aplikacji Kraina Buka. To idealny przewodnik dla wszystkich aktywnych turystów, chcących poznać urokliwe miejsca i zakątki Wysoczyzny Elbląskiej. Aplikacja pokaże najciekawsze miejsca, zabytki, pomniki przyrody i inne okoliczne atrakcje do odkrycia w trakcie urlopu lub wolnego weekendu. Zeskanuj kod QR, by pobrać aplikację na swój telefon.