Paweł Rodziewicz odpowiada: Jak reklamować? Rękojmia czy gwarancja?

Spieszę z odpowiedzią. Należy wówczas złożyć reklamację. Można to zrobić na dwa podstawowe sposoby. Pierwszy, to realizacja uprawnień z tytułu rękojmi. Drugi, to skorzystanie z umowy gwarancyjnej.

Czym różni się rękojmia od gwarancji?

Rękojmia jest to ustawowa odpowiedzialność sprzedawcy za wady rzeczy. Tę odpowiedzialność szczegółowo regulują przepisy Kodeksu cywilnego.
Wada rzeczy może mieć charakter prawny lub fizyczny. Z wadą prawną mamy do czynienia, jeśli rzecz sprzedana jest np. własnością osoby trzeciej, lub nie możemy z takiej rzeczy korzystać w pełnym zakresie ze względu na decyzję bądź orzeczenie właściwego organu.

Wady prawne i fizyczne

Przykład wady prawnej? Mąż w trakcie postępowania rozwodowego sprzedaje samochód będący częścią majątku wspólnego bez zgody żony.
Jako rzecznik zdecydowanie częściej spotykam się jednak z reklamacjami dotyczącymi wad fizycznych. Z tego typu wadą mamy do czynienia w momencie kiedy towar:
- nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia,
- nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór,
- nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia,
- został kupującemu wydany w stanie niezupełnym.

Warto zaznaczyć, że sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności z tytułu rękojmi w zakresie wady, o której wiedzieliśmy w momencie zakupu. Czyli np. w sytuacji kiedy zdecydujemy się na zakup porysowanego sprzętu powystawowego za niższą niż regularna cenę. Zarysowania takie nie będą mogły być podstawą do wysunięcia roszczeń z tytułu rękojmi.

Rękojmia

Składając reklamację z tytułu rękojmi, możemy domagać się od sprzedawcy: nieodpłatnej naprawy, wymiany towaru na nowy (wolny od wad), obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy.

Jeżeli pierwszym żądaniem kupującego jest obniżka ceny, lub odstąpienie od umowy, przedsiębiorca może nie uwzględnić tego roszczenia, ale tylko w przypadku, kiedy niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego będzie w stanie wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad albo tę wadę usunąć. Naprawa bądź wymiana towaru powinna być zrealizowana nieodpłatnie w rozsądnym terminie, czyli bez nieuzasadnionej zwłoki.

Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi obejmuje okres 2 lat. W przypadku nieruchomości okres ten wynosi 5 lat. Okres ten może być skrócony do roku, jeżeli konsument kupił używany towar. W innym przypadku sprzedawca nie może w żaden sposób ograniczyć swojej odpowiedzialności wobec klienta.

Gwarancja

Jeśli towar objęty jest gwarancją, możemy również złożyć reklamację z tytułu gwarancji. Gwarancja jest niczym innym, jak dobrowolną umową cywilnoprawną, na mocy której gwarant zobowiązuje się wykonać pewne świadczenia w przypadku wystąpienia określonych sytuacji.

Zgodnie z zasadą swobody umów, gwarant sam określa swoje obowiązki wobec nabywcy towaru objętego gwarancją. Może określić w sposób dowolny okres obowiązywania gwarancji, a także rodzaj świadczenia oraz charakter sytuacji, w których będzie do niego zobowiązany. Tę dowolność ogranicza jedynie zakres owej swobody. Treść umowy gwarancyjnej lub cel nie mogą sprzeciwiać się właściwości (naturze) tego typu stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Oświadczenie gwarancyjne może być złożone w dowolnej formie. Konsument ma jednak prawo żądać wydania dokumentu gwarancyjnego na trwałym nośniku. Jest to dowód na posiadanie przez konsumenta uprawnień z tytułu gwarancji. Jego brak nie oznacza utracenia przez konsumenta tych uprawnień, może jednak utrudnić dochodzenie roszczeń.

Oświadczenie gwarancyjne powinno zawierać co najmniej: nazwę oraz adres gwaranta, zakres terytorialny, czas trwania gwarancji, pozostałe podstawowe dane potrzebne do dochodzenia roszczeń z gwarancji.

Co wybrać?

Co jest korzystniejsze: rękojmia czy gwarancja? Na to pytanie nie da się odpowiedzieć, nie zapoznawszy się wpierw z treścią umowy gwarancyjnej. Dlatego przed podjęciem decyzji o złożeniu reklamacji zalecam dokładnie zapoznać się z zapisami tej umowy.

Reklamację możemy złożyć w dowolnej formie. Najlepiej jednak wybrać formę pisemną, zachowując kopię oraz potwierdzenie odbioru reklamacji na potrzeby dowodowe. Reklamacja powinna koniecznie zawierać dokładny opis wady oraz roszczenie bądź roszczenia konsumenta. W przypadku umowy zawieranej online sprzedawca ma obowiązek poinformować konsumenta o procedurze reklamacyjnej.