Leksykon Fotografów: Dawny Elbląg zamieszkiwała wyjątkowa rodzina

Bruno Bernard Blaschy urodził się 1 czerwca 1882 w Gdańsku, był synem fotografa Josepha Adolfa Blaschy i Idy z domu Bader.

W Elblągu otworzył atelier fotograficzne w 1903 roku na Jakobstr. 6 (dzisiejsza ul. Krótka). Objął atelier po Johannie Schröder. Reklamował swoje osiągnięcia w wykonywaniu znakomitych fotografii.

W sierpniu 1903 roku do Elbląga przybyła cesarzowa Augustyna Wiktoria, która odwiedziła burmistrza miasta pana Sauffe. Przy tej okazji Blaschy wykonał wiele ujęć i już godzinę po zakończeniu uroczystości można było oglądać i kupować w jego atelier zdjęcia.

Potrafił także wykonywać powiększenia zdjęć w najlepszym wykonaniu, o czym nie omieszkał poinformować swoich klientów. W przewodniku po Elblągu i okolicach w 1907 roku zamieszczono dwa zdjęcia jego autorstwa, ukazujące przystań klubu wioślarskiego „Vorwärts“.

Wystawiał swoje prace w Bremie na wystawie artystyczno-przemysłowej w 1907 roku. Uzyskał on na fotograficznej wystawie w Heidelbergu srebrny medal.

W 1906 roku otworzył atelier w Gdańsku przy Kohlenmarkt 13, płacąc podatek dochodowy w wysokości 12 marek. Taki sam podatek płacił za atelier w Elblągu. Łączny dochód z obu atelier wynosił ponad 20 000 marek.

W 1907 roku prowadzeniem zakładu w Elblągu zajęła się Gertruda Blaschy. Bruno Blaschy mieszkał w Gdańsku na Brunshofer Weg 45b i tam na Kohlenmarkt 13 i później na Holzmarkt 17 prowadził jeszcze w 1931 roku artystyczno-fotograficzne atelier.

W 1908 roku zawiesił działalność oddziału w Elblągu. Od 1 kwietnia 1908 roku zakład w Elblągu przejął Leon von Kaenel.

W czasie I wojny światowej B. Blaschy służył w wojsku w Belgii i Lotaryngii. W 1917 roku w sierpniu otrzymał urlop i prawdopodobnie spędził go w Gdańsku i u matki mieszkającej wtedy w Tylży. W wojsku wydano mu dobrą opinię, zaznaczając, że nie otrzymał żadnych kar. Był w tym czasie stanu wolnego.
W 1929 roku w gazecie opisującej uzdrowiska nad Bałtykiem opublikowano zdjęcie kortów tenisowych w Sopocie autorstwa Bruno Blaschego.

Elbląg, tak jak i wiele innych miast, zamieszkiwała rodzina fotografów, mowa o rodzinie Dietz. Byli to dagerotypiści, którzy przybyli do Elbląga z Królewca. Jak wielu pierwszych fotografów byli z zawodu złotnikami lub zegarmistrzami.

Jako pierwszy przybył do Elbląga Ernst Dietz urodzony 12 października 1801 roku, wyznania ewangelickiego, zmarły 19 sierpnia 1874 w Elblągu. Przybył z Królewca w 1856 roku, z zawodu był mistrzem młynarskim i dzierżawcą młyna w Kirtenstein. Z kart meldunkowych dowiadujemy się, że żona jego Karolina Matilde z d. Küster pogrzebana została w Królewcu w 1866 roku.

W Elblągu Ernst Dietz zamieszkał przy swojej rodzinie, gdzie córka i synowie Karl Rudolf Albert, Edward Gustaw Hermann, Friedrich Wilhelm Ferdynand, Leopold Aleksander Theodo, Natalia, Ernst Julius Adolf i Emilia wyuczyli się zawodów zegarmistrza, złotnika, dagerotypisty i fotografa.

Albert Dietz, syn Ernsta, urodził się w Królewcu 1 lutego 1828 roku, do Elbląga przybył 11 maja 1856 roku. Z kart meldunkowych wiemy, że z zawodu był dagerotypistą. Już 21 maja 1856 roku w Elbinger Anzeigen ukazało się ogłoszenie o otwarciu nowego atelier fotograficznego, na ulicy Mühlendamm-Kehrwiederstr. 1 (dzisiejsza ul. Zbyszka Godlewskiego). Atelier otwarte było od 8 rano do 8 wieczorem, a ogród stał do dyspozycji klienteli. Albert Dietz wykonywał nie tylko fotografie, lecz także dagerotypie i panotypie.

W grudniu tego samego roku polecał swoje panotypie, jako świetny podarunek na święta Bożego Narodzenia, za jedyne 15 sgr, po okazyjnej zniżce. Następne ogłoszenie ukazało się 19 grudnia 1857 roku, gdzie Dietz polecał swoje fotografie na szklanej płytce, papierze, na płótnie i w dalszym ciągu reklamował swoje dagerotypie.

Atelier było w miesiącach zimowych otwarte od 9 rano do 4 po południu. Nowością stało się wybudowanie szklanej altany, która pozwalała na wykonywanie zdjęć także przy niesprzyjającej pogodzie.

Pod ogłoszeniami Albert Dietz podpisywał się jako malarz portretowy i fotograf. Posiadał także atelier w Pieniężnie. Podobnie, jak inni fotografowie w celach zarobkowych wędrował po okolicznych miasteczkach i wsiach. W 1857 roku w grudniu odwiedził Nidzicę, gdzie zatrzymał się u restauratora Menzel. Polecał mieszkańcom swoje fotografie, panotypie, ujęcia na szkle i płótnie. W 1858 roku odwiedził Pasłęk i ponownie na 14 dni Nidzicę. W 1860 roku był często w Pasłęku i Olsztynie. W 1858 roku ogłaszał się w gdańskiej księdze adresowej: „[...] wykonuję w szklanej altanie zdjęcia na papierze w ciągu 10 do 20 sekund, natomiast na szkle lub na płótnie w ciągu 1 do 6 sekund. Niepogoda nie stanowi przeszkody”.

W 1862 roku w Elblągu urodził mu się syn Wilhelm Salomon Emil. Wpis w księdze urodzeń jest trochę specyficzny, bo w rubryce dotyczącej ojca napisano, że za ojca podaje się Karl Rudolf Albert, matką była Henrietta Emilia Ewert z d. Müller żyjąca w separacji. Chrzestnymi byli bracia Alberta, Leopold i Ferdinand Dietz.

Wkrótce po urodzeniu dziecka w wieku 35 lat Albert Dietz zachorował na tyfus i dnia 15 listopada 1863 roku zmarł. Pochowany został na cmentarzu przy kościele św. Anny w Elblągu.

Prawdopodobnie prowadzenia atelier podjęła się Henrietta Emilia Ewert później przejął.je brat Alberta, Leopold.

Leksykon Fotografów stworzony przez Danutę Thiel-Melerską dostępny jest na stronie internetowej www.fotorevers.eu, gdzie znaleźć można informacje na temat działalności fotografów i ich atelier w latach 1850-1914. Warto śledzić też FB: fotorevers.eu, gdzie publikowane są dawne zdjęcia i ciekawostki na ich temat.