Leksykon Fotografów: Widoki fotograficzne z pochylni w Buczyńcu

Leopold Dietz urodził się w Królewcu 30 października 1835 roku, żoną jego była Friederike Antonia, z domu Sperber.

Leopold Dietz mieszkał w Welawie, gdzie w 1859 roku urodził mu się syn Carl Leo Max. W 1861 przybył do Węgorzewa, tam powiększyła się mu rodzina o syna Ottomara. Już w 1862 był w Braniewie, gdzie urodził mu się syn Oskar i w 1864 córka Marta. W Elblągu dokonał zameldowania u władz policyjnych 1 października 1864 roku. We wrześniu 1865, już w Elblągu, urodziła mu się następna córka, Anna Helena Margarethe.

W 1866 mieszkał w Elblągu na Holländerstr. 1a (ul. Hetmańska). Jeszcze w Elblągu rodzi się mu troje dzieci: w 1868, 1869 i 1871 roku. Także w tym krótkim okresie zmarły mu dwie córki i syn.

W 1873 musiał niedługo z żoną mieszkać w Pasłęku, bo tam urodził mu się jeden z synów. Rok później zmarła żona Theodora Dietza. Wspólnie mieli dwanaścioro dzieci, dorosłego wieku dożyło sześcioro. W maju 1876 ożenił się z Henriettą Schwidetzky, która jednakże w 1878 zażądała rozwodu i związek małżeński został rozwiązany.

Po śmierci swojego brata Alberta w grudniu 1864 roku Leopold przejął jego atelier na Kehrwiederstr. 1 (ul. Zbyszka Godlewskiego).

W 1863 w słynnej księgarni Leona Saunier sprzedawano „Widoki fotograficzne z pochylni w Buczyńcu” pojedyncze karty za 15 srebrnych groszy. Było to siedem zdjęć wykonanych przez Leopolda Dietza pokazujących barki, wyciąg linowy, maszynownie, urządzenia mechaniczne. Z bardzo dużym prawdopodobieństwem trzeba przyjąć, że na zdjęciach widoczny jest Georg Steenke wraz z rodziną. We wstępie wspomniano o bardzo dobrym wykonaniu fotografii, które przekazały żywy i wyraźny obraz tego dzieła techniki. Zdjęcia te były uzupełnieniem do wydanego albumu „ Der Elbing – Oberländische Kanal und seine Bauwerke“ (Przewodnik po Kanale Elbląskim i jego techniczne budowle).

W sierpniu 1865 Dietz reklamował w księgarni Neumann-Hartmann swój album „Panorama Elbląga”, w którym zamieścił zdjęcia Elbląga i okolic. Album ten miał trzy różne wydania. Pierwsze, było to 10 kart, kosztowało 3 talary i 15 srebrnych groszy, ukazywało panoramę Elbląga, plac Fryderyka Wilhelma, ratusz, Stary Rynek, ul. Rybacką, budynek sądu, Bażantarnię, Dąbrowę i Górę Nimf, trzy zdjęcia z Kadyn oraz Kanał Elbląski.

Drugie wydanie przedstawiało 12 fotografii z Krynicy Morskiej, było do nabycia za 3 talary i 25 sgr. Trzecie składało się z 15 różnych zdjęć, a koszt albumu wynosił 5 talarów. Można było nabyć także pojedyncze fotografie. Był to album, który, jak sam reklamował: „będzie stanowił piękną pamiątkę z interesującego naszego miasta i pokazujący romantyczne naturalne piękno naszego otoczenia“.

W styczniu 1869 dał ogłoszenie, że atelier jego znajduje się na Starym Rynku 65. W czerwcu 1869 Leopold Dietz reklamował następne wykonane widoki Elbląga i okolic w 50 różnych egzemplarzach, począwszy od Bażantarni, Kadyn, Krynicy Morskiej, Krasnego Lasu, Jeziora Goplanicy, Buczyńca i Czulpy. Na zdjęciach z Czulpy Dietz parokrotnie uwiecznił dom radcy budowlanego i budowniczego Kanału Elbląskiego Georga Steenke i pomnik króla Fryderyka Wilhelma II.

W połowie października 1869 roku Elbląg odwiedził król — regent Prus Wilhelm I. Z okazji tych odwiedzin w ogrodach Kasyna Dietz wykonywał fotografie i wydał album składający się z 8 zdjęć. Cena albumu wynosiła 4 talary, a pojedyncze fotografie 20 sgr. W grudniu polecał ten i inne albumy z Elbląga jako odpowiedni podarunek na Boże Narodzenie.

4 grudnia 1878 Theodor Dietz kupił dom w Elblągu. Często podróżował w celach zawodowych. W 1877 odwiedził Nowy Dwór Gdański i Pasłęk, w 1881 roku przebywał prawie sześć miesięcy w Berlinie. W 1882 i 1885 roku pracował w Morągu. W tym samym roku wyjechał do Dębnicy Kaszubskiej, a w 1890 roku przebywał parę miesięcy we Wrocławiu. Od 1893 roku zmieniał często miejsce zamieszkania, ponownie znajdujemy go w Berlinie, potem wrócił do Elbląga, gdzie zameldował się na stałe, aby w 1896 roku wyjechać do Pasłęka. Powrócił w październiku tego samego roku do Elbląga, ale 6 września 1897 roku wyprowadził się na stałe do Hamburga, gdzie już w 1896 roku otworzył atelier na Spielbudenplatz 20.

RODZINA FOTOGRAFÓW

Rodzina Dietz to nie tylko Leopold i wspomniani w poprzedniej części Albert.
Należał do niej również m.in. Hermann Dietz, który urodził się w Królewcu 4 marca 1830 roku. Początkowo uczył się zawodu złotnika i fotografa. W 1850 roku zameldował się pierwszy raz w Elblągu. W 1852 powrócił do Królewca, aby 19 lutego tego samego roku ostatecznie go opuścić, w Elblągu osiąść i trudnić się fotografią.

W 1853 w Kwidzynie ożenił się z Karoliną Deferss. W 1852 i 1857 odwiedził Malbork i tam otworzył atelier u restauratora Gehrmanna, niedaleko strzelnicy. Reklamował, że wykonuje fotografie, dagerotypie, panotypie, zdjęcia na szkle i woskowanym płótnie. Przypuszczalnie w Elblągu od 1858 prowadził także pracownię złotniczą na Toepferstr. 6 (dzisiejsza ul. Garncarska) i Herrenstr. 27 (ul. Janowska). W 1873 i 1874 prowadził na Herrenstr. 27 handel mlekiem. Widać więc, że imał się różnych zawodów.

Natalia Dietz urodziła się w Królewcu 8 listopada 1839 roku. Do Elbląga przyjechała z Królewca w 1856 roku, a wyprowadziła się z Elbląga w 1867 jako osoba niezamężna. Można przyjąć, że pojechała do siostry, do Berlina. Do Elbląga wróciła po paru latach i na ulicy Sturmstr. 6 (ul. Chmurna) otworzyła w 1873 swoje atelier fotograficzne. W tym samym czasie w Elblągu mieszkał także i pracował jej brat Ernst Juliusz Adolf.

W 1876 roku w Nowym Dworze Gdańskim była chrzestną matką dzieci Ernsta Juliusza Adolfa. W książce adresowej w Elblągu z tego samego roku wymieniona jest jeszcze jako prowadząca atelier na ul. Chmurnej, ale to już ostatnia o niej wzmianka.

Ernst Juliusz Adolf Dietz z zawodu był zegarmistrzem i fotografem, urodził się w Mühlhof, koło Królewca 24 listopada 1841 roku. W 1860 roku opuścił Królewiec, osiedlając się w Elblągu. W 1869 roku w Wittenberg wziął ślub z Klarą z domu Thurm, córką sędziego Friedricha z Alsdorf. W 1870 mieszkali w Berlinie, gdzie urodziło im się pierwsze dziecko, a już w 1871 przeprowadzili się do Elbląga, gdzie w następnych latach w rodziły im się kolejne dzieci. Dopiero w 1875 roku przenieśli się do Nowego Dworu Gdańskiego. Tam pozostali do około 1878 roku. W 1879 roku na krótki czas przenieśli się do Pasłęka. Dalsza droga życiowa poprowadziła rodzinę do Ornety, tam urodził im się w 1881 syn Friedrich, a w 1885 następny syn Johann. W Gdańsku przy narodzinach w 1891 roku syna Alfreda, w aktach metrykalnych wymieniono zawód ojca jako „fotograf, dawniej zegarmistrz”. W karcie meldunkowej Elbląga wpisano mu w rubryce zawód "mechanik, zegarmistrz i fotograf". Prawdopodobnie pracował najczęściej tak jak jego bracia jako zegarmistrz i fotograf.

Leksykon Fotografów stworzony przez Danutę Thiel-Melerską dostępny jest na stronie internetowej www.fotorevers.eu, gdzie znaleźć można informacje na temat działalności fotografów i ich atelier w latach 1850-1914. Warto śledzić też FB: fotorevers.eu, gdzie publikowane są dawne zdjęcia i ciekawostki na ich temat.