— Zaburzenia w łaknieniu rozwijają się wtedy, gdy jedzenie i waga stają się obsesyjnym centrum niezaspokojonych potrzeb psychicznych — mówi Beata Krakowiak. — Na jadłowstręt psychiczny choruje 1 proc. młodzieży. Anoreksja jest chorobą okresu dojrzewania. Najczęściej zapadają na nią dziewczęta między 12 a 18 rokiem życia. Zdarza się też u dzieci w wieku poniżej 10 lat i u kobiet w trzeciej dekadzie życia. Chłopcy rzadziej cierpią na jadłowstręt psychiczny. Bulimia to z kolei wilczy apetyt, rozumiany jako objadanie się i przeczyszczanie się kilka razy w tygodniu. Z uwagi na jej niejawny charakter, trudno ocenić rozmiary tego zjawiska.

Rozpoznawanie zaburzeń.

— Symptomów anoreksji jest wiele — mówi Beata Krakowiak. — Rodzice podejrzewający, że dieta jest tylko przykrywką zaburzeń w przyjmowaniu pokarmów, powinni zadać sobie następujące pytania:
• Czy w krótkim czasie córka znacznie straciła na wadze?
• Czy dziecko dąży do osiągnięcia jakiejś wagi, a skoro się to uda, ustanawia sobie następny próg?
• Czy córka narzeka, że czuje się gruba, choć to nieprawda?
• Czy nie przyznaje się do uczucia głodu, choć je bardzo mało?
• Czy spędza dużo czasu w samotności i woli jeść sama?
• Czy ma obsesję na punkcie ćwiczeń fizycznych?
• Czy zatrzymała się u niej miesiączka?
• Czy wygląda na nieszczęśliwą i przygnębioną?
• Czy wykazuje szczególny zapał do nauki? 

— Symptomów bulimmi jest również wiele — mówi Beata Krakowiak. — Jeżeli kilka z nich występuje u waszego dziecka, to powinniście zwrócić się o pomoc do lekarza.
• Czy córka bardzo dużo je, lecz mimo to nie przybiera na wadze?
• Czy coraz częściej od razu po posiłku znika w ubikacji. Czy wymiotuje?
• Czy stosuje dietę, ale wcale nie traci na wadze?
• Czy podejrzewacie, że podjada sobie w ukryciu? Czy znaleźliście schowane papierki po cukierkach, woreczki po chrupkach, pudełka po słodyczach?
• Czy zauważyliście na grzbiecie dłoni blizny od wywoływania wymiotów?
• Czy jej gruczoły ślinowe są powiększone?
• Czy pije alkohol, nadużywa leków?
• Czy jest przygnębiona?
• Czy zaskoczyliście ją przy objadaniu się dużą ilością pożywienia? 

Zaczyna się 
całkiem niewinnie.

— Dlaczego nastolatki zaczynają stosować diety? Po prostu chcą atrakcyjnie wyglądać — mówi Beata Krakowiak. — Patrzymy na odbicie w lustrze i podejmujemy decyzję o odchudzaniu. Problem jest większy tam, gdzie liczy się wygląd zewnętrzny (specyficzne zawody: modelki, hostessy, tancerki). Media, kolorowe pisma wskazują nastolatkom, że sukces i szczęście w życiu osiągają osoby szczupłe. Od sylwetki zależą też sukcesy miłosne. Popadnięciu w anoreksję czy bulimię sprzyja stres spowodowany takimi czynnikami jak: separacja, rozwód rodziców,  przeprowadzka, zmiana szkoły, wyjazd na uczelnię. Na anoreksję zapadają nastolatki, które rodzice obsesyjnie kontrolują, są wobec nich nadopiekuńczy, decydują za nie i wciągają w konflikty między obojgiem rodziców.

Widzieć rzecz
we właściwej perspektywie.

Choć umiejętność rozpoznawania zaburzeń w przyjmowaniu pokarmów ma dla rodziców podstawowe znaczenie, powinni oni również wiedzieć, jak wygląda "normalne" zachowanie nastolatka.
— Wiele dziewcząt na widok zaokrąglających się piersi i bioder oraz z powodu towarzyszącemu wiekowi dojrzewania przybieraniu na wadze wpada w panikę — mówi Beata Krakowiak. — W tym bardzo "wrażliwym" wieku dziewczyna pragnie potwierdzenia, że przybieranie na wadze jest normalnym elementem procesu dojrzewania. Jeżeli wasza córka  przestrzega diety, lub mówi o odchudzaniu się, nie oznacza to zaraz, że zagraża jej anoreksja. Jeżeli od czasu do czasu się objada, co się każdemu zdarza, nie oznacza to, że ma skłonność do bulimii. 

Rola rodziny 
w leczeniu chorób.

— Jeżeli zdrowe, pogodne dziecko zamienia się w fanatycznie odchudzającą się nastolatkę, to należy poświęcić mu szczególnie wiele uwagi, obserwować jego zachowanie, interesować się samopoczuciem, rozmawiać, unikać jednak  natarczywego wypytywania — mówi Beata Krakowiak. — Dziecko musi wiedzieć, że ma oparcie w rodzicach, że może z nimi porozmawiać o wszystkich swoich problemach. 


Gdzie szukać
pomocy?
• U lekarza rodzinnego, który wypisuje skierowanie do placówki specjalistycznej.
• W każdej poradni zdrowia psychicznego.
• W gabinecie doświadczonego psychologa lub terapeuty.
• W poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Leczenie anoreksji, czy bulimii powinno obejmować nie tylko pacjenta, ale całą rodzinę.Rodzice powinni zrozumieć, że ich dziecko jest odrębną osobą, która ma prawo decydować o sobie.  Autor: AGNIESZKA CZARNECKA
a.czarnecka@gzetaolsztynska.pl