Wysoczyzna Elbląska od A do Z: J jak jeleń sika

2023-06-03 16:01:11(ost. akt: 2023-06-02 09:00:28)

Autor zdjęcia: Zygmunt Gawron

Na Wysoczyźnie Elbląskiej jesień jest szczególnie piękna. Rosną tu głównie lasy liściaste, które jesienią stanowią malownicze tło rozległych, nadmorskich panoram. Ciemna zieleń rzadziej rosnących świerków, daglezji i sosen podkreśla jeszcze przepych złota i szkarłatów. W tej barwnej scenerii rozpoczyna swe gody na Wysoczyźnie jej, można by powiedzieć, endemiczny w skali Polski mieszkaniec – jeleń sika (Cervus nippon), jeżeli jeszcze gdzieś indziej w Polsce występujący, to tylko szczątkowo.
TURYSTYCZNE ABECADŁO

Wysoczyzna Elbląska zaskakuje tajemniczymi leśnymi ścieżkami i panoramicznymi widokami. Liczne szlaki piesze i rowerowe prowadzą przez najbardziej atrakcyjne turystycznie wzgórza między Elblągiem a Tolkmickiem, dlatego poświęcamy im cykl „Poznaj Wysoczyznę Elbląską od A do Z!”, który specjalnie dla naszych Czytelników tworzy zespół Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej.

J JAK JELEŃ SIKA


Dar dla Cesarza Wilhelma II
Pochodzącego z dalekiej Azji Wschodniej (Kraj Ussuryjski, Chiny, Mandżuria, Korea i Japonia) jelenia sprowadzono w ilości kilku sztuk do Kadyn w 1910 roku, jako dar dla Cesarza Wilhelma II, ówczesnego właściciela Kadyn. W kadyńskich lasach, nie napotykając na szczególny opór środowiska, jeleń sika zaaklimatyzował się doskonale i z różnymi kolejami losu dotrwał do dziś w ilości kilkuset sztuk, rozszerzając przestrzennie swoją populację w kierunku Braniewa, Młynar, Pasłęka i Elbląga. Lata temu doniesiono z oddalonej o niespełna 200 km od Kadyn Puszczy Boreckiej o napotkaniu tam stada 14 jeleni sika, pochodzących niewątpliwie znad Zalewu Wiślanego. Bywa, że młode byki podejmują dalekie, nawet kilkusetkilometrowe migracje.

Charakterystyczna plamistość
Jeleń sika, zwany również ze względu na letnią szatę przyozdobioną białymi plamkami, jeleniem plamistym, jest mniejszy od naszego europejskiego jelenia szlachetnego – wielkością zbliżony jest do daniela, średnio ważąc ok. 40-70 kg. Ubarwienie ma zimą brunatne, latem jaśniejsze. Charakterystyczna jest ciemna pręga na grzbiecie i czarno obrzeżone białe lustro zadu. W kwietniu byk zrzuca poroże; bardzo rzadko osiąga ono formę dziesiątaka, zupełnie wyjątkowo dwunastaka (czyli po pięć, a nawet sześć odnóg na jednej tyce).

Żyje w chmarach od kilku do kilkunastu sztuk; jest zwierzęciem ostrożnym i płochliwym. Zaniepokojony ostrzega donośnym gwizdem, który brzmi podobnie do gwizdu na palcach – pogrążonego w zadumie wędrowca srodze taki niespodziewany gwizd może wystraszyć!

Typowym siedliskiem jelenia sika są lasy liściaste i mieszane z bogatym podszytem, z oczkami wodnymi i bagnami (chętnie korzysta z kąpieli błotnych). Pożywienie stanowią pąki, liście, pędy i roślinność runa. Przysmakiem dla siki są żołędzie i bukiew. Wiosną i latem wychodzą na pola, gdzie żerują w uprawach rzepaku, zbóż, ziemniaków. Zwierzęta te żyją ok. 20 lat.

Tajemnicze leśne obrzędy
I, jak już wspomniano, wczesną jesienią rozpoczynają się gody jelenia sika, najbardziej tajemniczy obrzęd mrocznych lasów Wysoczyzny. O zmierzchu lub nocą, co jakiś czas echem niesie się w głębokich wąwozach przeciągły gwizd, brzmiący jak tęskna skarga, ale też czasem upiornie chrapliwy. Niezwykłe czyni on wrażenie w ciszy jesiennego lasu. To miłosny zew byka; usłyszeć go można nawet do końca stycznia. W języku łowieckim ruja jeleni sika zwie się więc gwizdowiskiem. Poszczególne byki gwiżdżą nieczęsto, za to regularnie, z zadziwiającą dokładnością.

Podczas rui dojrzały byk może gromadzić w swoje haremy kilka łań. Ciąża u siki trwa ok. 33 tygodni; łanie cielą się od połowy maja do połowy czerwca. Rodzą przeważnie jedno, rzadziej dwa młode. Siki dojrzałość osiągają w 2-4 roku życia. Jeleń sika, odporny na niskie temperatury, dobrze znosi trudy surowych zim.

Zbigniew Zagrodzki,
Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej

A w piątek 9 czerwca przeczytacie w Dzienniku Elbląskim o kruszczykach występujących na Wysoczyźnie Elbląskiej

Turystyczne Abecadło z Parkiem Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej:

A jak Abegg

B jak bielik

C jak cesarz

D jak dzięcioł

E jak Elbląskie Towarzystwo Starożytności

F jak flora wiosenna

G jak głazy narzutowe

H jak Hoggo

I jak irys

Wysoczyznę Elbląską polecamy zwiedzać przy pomocy aplikacji Kraina Buka. To idealny przewodnik dla wszystkich aktywnych turystów, chcących poznać urokliwe miejsca i zakątki Wysoczyzny Elbląskiej. Aplikacja pokaże najciekawsze miejsca, zabytki, pomniki przyrody i inne okoliczne atrakcje do odkrycia w trakcie urlopu lub wolnego weekendu. Zeskanuj kod QR, by pobrać aplikację na swój telefon.