Turystyczne ABC: Sowa mądra głowa czy świetny łowca?

Uszatka jest sową średniej wielkości, mniejszą od wspomnianego już puszczyka. Jest większa od naszej najmniejszej krajowej sowy, czyli sóweczki i sporo mniejsza od największej europejskiej sowy, czyli puchacza. Długość ciała uszatki mieści się w granicach 31 – 37 cm, zaś rozpiętość jej skrzydeł od 86 do 98 cm, jest mniej więcej wielkości sójki.

Charakterystyczne pęczki piór przypominające uszy, od których wzięła się nazwa sowy, wbrew pozorom uszami nie są. Widoczność „uszu” zależna jest od nastroju osobnika. Gdy sowa jest zaniepokojona lub podekscytowana, kępki piór będą widoczne, a prawie niedostrzegalne gdy będzie spokojna lub w trakcie lotu.

Uszatka ma wyraźnie zarysowaną szlarę, czyli talerzowato ułożone pióra wokół dzioba i oczu. Ubarwienie piór to mozaika brązu, szarości, bieli.

Uszatki zwyczajne zamieszkują lasy w pobliżu terenów otwartych, zagajniki wśród pól uprawnych oraz większe parki z drzewami iglastymi. Odżywiają się prawie wyłącznie gryzoniami takimi jak norniki, myszy i ryjówki. Tylko wyjątkowo chwyta inne gryzonie, małe ptaki do wielkości kosa, owady lub żaby. Jak każda sowa, po kilku godzinach po posiłku wydala przez dziób niestrawione resztki pokarmu w postaci tzw. wypluwek. Uszatka jest drapieżnikiem polującym głównie o zmierzchu i w nocy.

W Polsce można też spotkać uszatkę błotną Asio flammeus. W przeciwieństwie do swojej krewniaczki gniazduje ona na torfowiskach, wrzosowiskach, podmokłych łąkach z zakrzewieniami. Uszatka błotna występuje tylko lokalnie na północy i wschodzie kraju. W jej przypadku pióra udające uszy już nie są tak okazałe, a szlara jest zdecydowanie ciemniejsza.

Sowy są ptakami, z którymi związanych jest wiele legend i przesądów. Ich wygląd i zachowanie wywołują na całym świecie podobne skojarzenia. Przyczyn wpływających na postrzeganie sów jest wiele, m.in. nocny tryb życia, bezszelestny lot, wielkie i wszystko widzące oczy oraz odgłosy o zatrważającym brzmieniu.

Zwykło się uważać, że sowy to ptaki drapieżne aktywne głównie w godzinach nocnych. Niektóre gatunki sów są aktywne w ciągu dnia a zdradza to kolor sowich oczu. Udowodniono, że ich kolor związany jest z aktywnością dobową. U sów zdobywających pokarm w nocy oczy są ciemne, prawie czarne jak u płomykówki czy puszczyka, natomiast u większości sów polujących w dzień dominuje żółty kolor oczu.

Choć zwykło się mawiać „sowa – mądra głowa” to zdecydowanie inteligentniejsze są od nich ptaki z rodziny krukowatych. Natomiast spokojnie można nazywać je świetnymi łowcami. Bezszelestny lot i bardzo dobry słuch pomagają im z doskonałą precyzją łapać ofiary, nawet te ukryte pod warstwą śniegu czy ściółki.

NOC SÓW

Od kilku lat, wczesną wiosną wraz z Nadleśnictwem Elbląg organizujemy w elbląskiej Bażantarni spotkanie dla miłośników tych ciekawych i pięknych ptaków. Wieczorne spotkanie ma charakter edukacyjny, podczas którego spotykamy się z ornitologiem. Po części teoretycznej wspólnie wędrujemy, nasłuchując odgłosów naszych lokalnych sów, a spotkanie kończymy ogniskiem. Już dziś zapraszamy na wiosenne spotkanie pachnące budzącą się wiosną i dymem z ogniska.

Marta Piekarska,
Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej

WYSOCZYZNA ELBLĄSKA OD A DO Z:

Wysoczyznę Elbląską polecamy zwiedzać przy pomocy aplikacji Kraina Buka. To idealny przewodnik dla wszystkich aktywnych turystów, chcących poznać urokliwe miejsca i zakątki Wysoczyzny Elbląskiej. Aplikacja pokaże najciekawsze miejsca, zabytki, pomniki przyrody i inne okoliczne atrakcje do odkrycia w trakcie urlopu lub wolnego weekendu. Zeskanuj kod QR, by pobrać aplikację na swój telefon.