Wysoczyzna Elbląska od A do Z 2025: E jak erozja

[i]Wysoczyzna Elbląska zaskakuje tajemniczymi leśnymi ścieżkami i panoramicznymi widokami. Liczne szlaki piesze i rowerowe prowadzą przez najbardziej atrakcyjne turystycznie wzgórza między Elblągiem a Tolkmickiem, dlatego poświęcamy im cykl „Poznaj Wysoczyznę Elbląską od A do Z!”, który specjalnie dla naszych Czytelników tworzy zespół Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej.

Wysoczyzna Elbląska to obszar o wyjątkowej rzeźbie terenu, charakteryzujący się falistą moreną denną, licznymi pagórkami zwanymi drumlinami (formy polodowcowe) oraz głębokimi dolinami erozyjnymi. Północno-zachodnia krawędź Wysoczyzny opada stromo ku Zalewowi Wiślanemu, tworząc martwy klif (w rejonie Nowego Wieku), którego zbocza uległy abrazji w wyniku działania fal dawnego Morza Litorynowego około 6 tysięcy lat temu.


Część Wysoczyzny Elbląskiej została objęta siecią Natura 2000 jako Doliny Erozyjne Wysoczyzny Elbląskiej, które zajmują powierzchnię 2289,53 ha i obejmują fragmenty terenów kulminacyjnych oraz rzecznych dolin. Dominującą formą pokrycia terenu są lasy, które zajmują 77 proc. powierzchni, w tym lasy liściaste (19 proc.). Pozostałą część stanowią siedliska łąkowe oraz tereny rolnicze.

Procesy erozyjne
Wysoczyzna Elbląska jest obszarem intensywnych procesów erozyjnych, w wyniku których powstała sieć głęboko wciętych dolin, takich jak doliny Stradanki, Grabianki, Olszanki, Suchacza i Kamienicy wraz z ich dopływami. Procesy te zachodzą w wyniku działania wód opadowych i potoków spływających promieniście w kierunku Zalewu Wiślanego i jeziora Drużno. Erozja w dolinach rzecznych prowadzi do odsłaniania głazów narzutowych oraz tworzenia form takich jak pagórki ostańcowe. Zjawisko erozji jest szczególnie widoczne w obrębie martwego klifu, gdzie podcięcia stokowe zostały uformowane przez dawną abrazję. Dodatkowo dynamiczne procesy geomorfologiczne przyczyniają się do dalszej przebudowy krajobrazu poprzez osuwiska i procesy denudacyjne.

Erozja a ekosystem
Dzięki intensywnym procesom erozyjnym i różnorodności geomorfologicznej na terenie Wysoczyzny Elbląskiej wykształciły się unikatowe siedliska przyrodnicze, chronione w ramach sieci Natura 2000. W dolinach erozyjnych występują cenne lasy bukowe, grądy subatlantyckie oraz lasy łęgowe, które stanowią ostoję dla licznych gatunków fauny i flory.

Jednym z miejsc objętych ochroną ze względu na malownicze doliny erozyjne oraz porastające je zbiorowiska leśne jest rezerwat Nowinka (teren rezerwatu nie jest udostępniony odwiedzającym). Względne różnice wysokości przekraczają tutaj miejscami ponad 50 m. Jarami płyną liczne cieki, łączące się ostatecznie w jeden większy strumień – bezimienny dopływ rzeki Stradanki. To właśnie formy erozyjne stanowią główny walor rezerwatu.

Kamil Zimnicki, Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej

Wysoczyznę Elbląską polecamy zwiedzać przy pomocy aplikacji Kraina Buka. To idealny przewodnik dla wszystkich aktywnych turystów, chcących poznać urokliwe miejsca i zakątki Wysoczyzny Elbląskiej. Aplikacja pokaże najciekawsze miejsca, zabytki, pomniki przyrody i inne okoliczne atrakcje do odkrycia w trakcie urlopu lub wolnego weekendu. Zeskanuj kod QR, by pobrać aplikację na swój telefon.

WYSOCZYZNA ELBLĄSKA OD A DO Z:

WYSOCZYZNA ELBLĄSKA OD A DO Z 2024:

WYSOCZYZNA ELBLĄSKA OD A DO Z 2025: